Part Time Ne Demek? Part Time İş Nedir?

Part-time kavramı, Türkçede "yarı zamanlı" anlamına gelir ve özellikle iş dünyasında, belirli saatler dahilinde çalışmayı ifade etmek için kullanılır. Yarı zamanlı çalışma, standart tam zamanlı mesai saatleri olan sabah 8 veya 9’dan akşam 5 veya 6’ya kadar süren çalışma düzeninden farklıdır. Bu sistemde çalışanlar, günlük 4 saat veya belirlenen süreler boyunca görev alır.

Part time iş yani yarı zamanlı çalışma modeli, esneklik sunması ve ek gelir imkanı sağlaması nedeniyle pek çok kişi tarafından tercih edilir. Bu çalışma biçimi, çalışanların gündüz veya gece saatlerinde iş yapmalarına olanak tanır. Çalışma saatleri, işveren ve çalışan arasında yapılan anlaşmaya bağlı olarak belirlenir ve sektöre, işin niteliğine göre değişiklik gösterebilir.

Part Time Çalışma Ne Demek?

Part-time çalışma, işçi ve işverenin ortaklaşa belirlediği mesai saatleri çerçevesinde, tam zamanlı çalışmanın yarısı kadar süren bir çalışma modelidir. Türkçede "yarı zamanlı çalışma" olarak ifade edilen bu sistem, esneklik sağlaması ve farklı iş ihtiyaçlarına uygun olması nedeniyle yaygın olarak tercih edilir.

Part time çalışma kelimesi, Türkçeye İngilizceden geçen bir insan kaynakları yönetimi terimi olup “part” kelimesi “kısım, bölüm” anlamına gelir ve “time” kelimesi de “zaman” demektir. Buradan hareketle “part time” kelimesini Türkçeye “kısmi/yarı zamanlı” ya da “kısa süreli” olarak çevirebiliriz.

Part Time İş Nasıl Olur?

Part time iş, bir iş yerinin haftalık çalışma süresinin 2/3’ü olacak biçimde çalışmayı gerektirir. Normalde İş Kanunu'na göre tam zamanlı bir işin çalışma süresi en çok 45 saattir dolayısıyla part time çalışan biri haftada 30 saat çalıştırılabilir. Belirlenen süre içerisinde iş yerinin çalışma sistemine uygun olarak home office (evde) sistemiyle ya da ofis ortamında çalışılır.

Part-time çalışanlar, haftada bir gün izin hakkına sahiptir. Yıllık izin süreleri ise tam zamanlı çalışanlarla benzer şekilde düzenlenir. Bir işyerinde bir yılını dolduran yarı zamanlı çalışanlar, en az 14 gün yıllık izin hakkına sahip olur. Ancak bu süre, çalışanın kıdemine bağlı olarak artış gösterebilir.

Tam zamanlı çalışanlara sağlanan prim, yemek, yol ve iletişim gibi yan haklar, part-time çalışanlar için de geçerli olabilir. İşyerinin politikalarına bağlı olarak, kısmi zamanlı çalışanlar da bu ek yardımlardan yararlanabilir. Yaygın kanının aksine, part-time çalışanlar da sigortalıdır. Ancak sigorta primleri, çalışılan gün sayısı yerine, toplam çalışma süresi dikkate alınarak hesaplanır. Bu durum, sigorta prim gün sayısının tam zamanlı çalışanlara kıyasla daha düşük olmasına neden olabilir.

Part Time İş ile Full Time İş Arasındaki Farklar Nelerdir?

Part-time ve full-time çalışma arasındaki temel fark, çalışma süresidir. Full-time çalışanlar, günlük 8-9 saat ve haftalık 40-45 saat çalışırken part-time çalışanlar daha kısa sürelerle görev alır ve günlük çalışma saatleri işverenle yapılan anlaşmaya göre belirlenir. Yan haklar açısından, full-time çalışanlar genellikle yemek, yol, prim ve iletişim desteği gibi ek haklardan yararlanırken part-time çalışanların bu hakları iş yerinin politikalarına bağlıdır.

Sigorta konusunda ise her iki çalışma modeli için de sigorta yapılır ancak part-time çalışanların sigorta primleri, çalıştıkları toplam süreye göre hesaplanır. Yıllık izin hakkı bakımından, part-time çalışanlar da full-time çalışanlar gibi bir yılın sonunda en az 14 gün izin hakkına sahip olur ancak haftalık çalışma gününe bağlı olarak bu süre değişebilir.

Part Time Çalışma Süresi Kaç Saattir?

Part-time çalışma süresi, tam zamanlı çalışmanın üçte ikisi kadar olup haftalık en fazla 30 saat olarak belirlenmiştir. Günlük çalışma süresi ise en fazla 11 saat olabilir. Haftalık çalışma süresi 30 saati aştığında çalışan tam zamanlı kabul edilir ve buna göre ücretlendirilir. Ancak bazı iş yerlerinde part-time çalışanların haftalık 30 saatin altında çalışmasına da izin verilmektedir.

Bunun yanı sıra bazı iş yerlerinde part-time çalışanlar günde sadece 1-2 saat çalışarak haftalık toplam çalışma süresini farklı günlere yayabilir. Çalışma saatlerinin nasıl düzenleneceği işin niteliğine ve işverenin belirlediği kurallara bağlıdır. Bu durum, işveren ve çalışan arasında yapılan anlaşmaya göre şekillenir.

Part Time İşlerin Maaşları Ne Kadardır?

Part-time işlerin maaşı, yapılan işe ve işyerinin belirlediği ücret politikalarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Ancak asgari ücret üzerinden hesaplandığında part-time çalışanların günlük kazancı yaklaşık 250 TL olarak belirlenebilir. Haftalık 30 saat çalışan bir part-time çalışanın aylık maaşı ise ortalama 15.000 TL civarında olacaktır.

Tam zamanlı çalışanların haftalık çalışma süresi 45 saat olup, aylık toplam çalışma süresi 180 saattir. 2024 yılı asgari ücreti 17.000 TL olduğunda, saatlik ücret 17.000 TL / 180 saat = 94.44 TL olarak hesaplanır. Part-time çalışma süresi ayda 120 saat olarak baz alındığında, part-time çalışanların maaşı en az 120 saat x 94.44 TL = 11.333 TL olacaktır.

Part Time Çalışmanın Avantajları Nelerdir?

Part time çalışmanın avantajları aşağıda detaylıca listelenmiştir.

1. Ek gelir elde etmeyi sağlar.
2. Üniversite öğrencileri için çalışma ve eğitim dengesini kurmaya yardımcı olur.
3. Yeni iş deneyimleri kazanma fırsatı sunar.
4. Kişinin hayalindeki işe ulaşmasına katkıda bulunur.
5. İş ağını genişletme imkanı sağlar.
6. Esnek çalışma saatleri sunarak zaman yönetimini kolaylaştırır.
7. Çalışanların performanslarını test etmelerine olanak tanır.
8. Dönemsel işler için etkili bir istihdam modelidir.
9. İşverenler için bordro maliyetlerini düşürme avantajı sağlar.

Part-time çalışma, hem çalışanlar hem de işverenler için birçok avantaj sunan esnek bir istihdam modelidir. Kişilere iş ve özel hayat dengesini kurma fırsatı verirken, işverenler için maliyet avantajı ve esnek iş gücü sağlama imkanı sunar.

1. Ek Gelir Elde Etmeyi Sağlar

Part-time çalışmanın en büyük avantajlarından biri, kişiye ek iş yapma imkanı sunmasıdır. Özellikle boş vakti olan veya tam zamanlı bir işte çalışmaya vakti yetmeyen kişiler, kısmi süreli çalışarak ek gelir elde edebilir.

Bu sistem, öğrenciler, serbest çalışanlar veya ek gelire ihtiyaç duyan bireyler için büyük bir fırsat sunar. Kişi, kazancını arttırarak ekonomik olarak daha güçlü hale gelir ve finansal hedeflerine daha hızlı ulaşabilir.

2. Üniversite Öğrencileri için Çalışma ve Eğitim Dengeisini Kurmaya Yardımcı Olur

Yarı zamanlı işlerde çalışmak, üniversite öğrencileri arasında oldukça yaygındır. Üniversite öğrencilerinin geçimini sağlaması, iş hayatını öğrenmesi, CV’sini güçlendirmesi ve mezun olmadan iş dünyasını deneyimlemesi için part time çalışmak biçilmiş kaftandır.

Üniversite öğrencileri, derslerden arta kalan zamanı ya da tatil günlerini yarı zamanlı çalışmaya ayırarak ek gelir elde edebilir ve kendini geliştirebilir.

3. Yeni İş Deneyimleri Kazanma Fırsatı Sunar

Bir kişi, aynı anda birden fazla firmada yarı zamanlı olarak çalışabilir ve böylece farklı sektörlerde deneyim kazanma fırsatı yakalar. Bu durum, mesleki gelişime katkı sağlarken kişinin becerilerini çeşitlendirmesine ve iş ağını genişletmesine yardımcı olur.

Ayrıca part-time çalıştığı bir işte kendini kanıtladığında, daha iyi bir pozisyon veya yeni bir iş teklifi alarak kariyerinde ilerleme şansı yakalayabilir.

4. Kişinin Hayalindeki İşe Ulaşmasına Katkıda Bulunur

Yarı zamanlı çalışmak, meslek değiştirmeyi düşünen ya da hayalindeki işi yapmak isteyen kişiler için de fayda sağlar.

Örneğin meslek değiştirmeyi düşünen kişiler yarı zamanlı çalışarak o işi tam süreli yapmaya başlamadan önce deneyimlemiş ve böylece o iş hakkında fikir edinmiş olur. Ayrıca yapmak istediği meslekle ilgili deneyim kazanarak ileride yapacağı iş başvurularında avantajlı hale gelir.

Benzer şekilde hayalindeki işi yapmak isteyen kişiler de eğer kararsızlık yaşıyorlarsa bu işi önce part time yapmayı deneyip daha sonra tam süreli yapmaya geçebilir.

5. İş Ağını Genişletme İmkanı Sağlar

Part time çalışmanın avantajları arasında iş ağını genişletmesi de yer alır. Çünkü özellikle birden fazla kısmi zamanlı işte çalışmak, kişinin sektörden daha fazla kişiyi tanımasını sağlar. Peki iş ağını genişletmek neden bu kadar önemlidir?

İş ağını genişleten insanlar; yeni iş fırsatlarından haberdar olur, mesleğiyle ilgili girişimcilik faaliyetlerinde bulunabilir, kariyerini geliştirebilir ve sektörü daha yakından tanıma imkanı yakalar.

6. Esnek Çalışma Saatleri Sunar

Kısmi süreli çalışanlar, tam zamanlı çalışanlar gibi tüm günü işe ayırmaz, çalışma saatlerini daha esnek kullanabilirler. Bazı durumlarda günde yalnızca 1-2 saat çalışarak kalan vakitlerini farklı işlere veya kişisel gelişimlerine ayırabilirler.

Bu esneklik, onların gün içerisinde daha verimli olmalarını sağlar. Ayrıca işveren ile yapılan anlaşmaya bağlı olarak çalışma saatlerini gece veya gündüz olacak şekilde belirleyebilirler.

7. Çalışanın Performansını Test Etme Şansı Verir

İşverenler açısından bakıldığında da part time çalışmanın avantajlarından söz edilebilir. Örneğin bir iş yeri, bir çalışanın iyi olup olmadığını test etmek için önce o kişiyle part time çalışıp seviyesini görebilir. Eğer çalışanın performansını beğenirse tam süreli iş teklifinde bulunabilir. Böylece iş yerinin insan kaynağı daha etkin kullanılmış olur.

8. Dönemsel İşlerde Mükemmel Bir İstihdam Kaynağıdır

Proje bazlı, dönemsel ve mevsimlik işlerde kısmi süreli çalışanları istihdam etmek, iş gücü yönetimi açısından oldukça mantıklı bir tercihtir. Bu tür işler genellikle belirli bir süre için ihtiyaç duyulan iş gücünü kapsar ve esnek çalışma modeli, işverenlere maliyet avantajı sunarken iş yükünü daha verimli yönetme fırsatı sağlar.

Tam zamanlı çalışanlar, uzun vadeli bir iş ilişkisi kurmayı hedeflerken yarı zamanlı çalışanlar belirli bir süre veya belirli projeler için görev alır. Bu nedenle geçici iş gücü gerektiren sektörlerde part-time çalışma modeli, işletmelerin iş sürekliliğini sağlarken aynı zamanda işçi devir oranını kontrol altında tutmalarına yardımcı olur.

9. Bordro Maliyeti Düşüktür

Part-time çalışmanın işverenler açısından en büyük avantajlarından biri, bordro maliyetlerinin düşük olmasıdır. Yarı zamanlı çalışanların maaşları, tam zamanlı çalışanlara kıyasla daha düşük olup çalışma süresi de daha kısa olduğu için işletmelerin mali yükü azalır. Bu durum, özellikle küçük ve orta ölçekli işletmeler için önemli bir maliyet avantajı sunar.

Ayrıca part-time çalışanların sigorta primleri çalışılan saat üzerinden hesaplandığı için işverenler açısından ek bir tasarruf sağlar. İş yüküne göre esnek istihdam imkanı sunan bu sistem, işverenlerin operasyonel maliyetlerini daha verimli yönetmelerine yardımcı olur. Böylece işletmeler, ihtiyaç duydukları iş gücünü sağlarken gereksiz maliyetlerden kaçınarak daha kârlı bir yapı oluşturabilir.

Part Time Yapılabilecek Meslekler Hangileridir?

Part time yapılabilecek meslekler şu şekilde sıralanabilir:

• Garson
• Komi
• Aşçı
• Barista
• Barmen/barmaid
• İçerik yazarı
• Grafik tasarımcı
• Yazılım mühendisi
• İnternet editörü
• Haber editörü
• Satış danışmanı
• Vale görevlisi
• Temizlik elemanı
• Tekstil işçisi
• Çağrı merkezi müşteri temsilcisi
• Öğretmen
• Satış temsilcisi
• Animatör
• Yoga eğitmeni
• Pilates eğitmeni
• Anaokulu öğretmeni
• Müzisyen
• Şoför

Part time yapılabilecek meslekler, yukarıdakilerle sınırlı değildir. Ancak yarı zamanlı yapılabilecek işler daha çok bilişim ve dijital alanda karşımıza çıkmakla birlikte yeme-içme sektöründe, eğlence ve eğitim gibi farklı sektörlerde de karşımıza çıkabilir. Özellikle en kolay para kazanma yolları olarak tanımlayabileceğimiz çevirmenlik, influencerlık, dropshipping gibi internetten para kazanmayı sağlayan mesleklerde part time çalışma imkanı vardır.