Hedef Kitle Nedir?

Hedef kitle; kısaca bir ürün, mal veya hizmetin hitap edeceği gruptur. Markaya ait ürün/hizmet ile ilgilenebilecek kişilere hedef kitle denir. Hedef kitle, pazarlama ve reklam stratejileri geliştirmek için üzerinde durulması gereken önemli bir kavramdır.

Bir mal, ürün veya hizmet ile ilgili reklam ve pazarlama çalışması yapmadan önce mutlaka hedef kitle belirlenmeli ve hedef kitle analizi yapılmalıdır. Sosyal medyanın hedef kitlesi farklıdır, geleneksel medyanın hedef kitlesi farklıdır. Dolayısıyla markaların hedef kitlenin hangi tutumlara ve gereksinimlere sahip olduğunu iyi bilmesi ve buna cevap verecek stratejiler geliştirmesi gerekir.

Hedef Kitle Ne Demek?

Hedef kitle, bir markanın sahip olduğu ürün veya hizmeti hangi kişilere ve ne için pazarlayacağını belirlemesini sağlayan gruptur. Ürünü veya hizmeti satın alacak grup belirlendikten sonra buna yönelik bir marka imajı oluşturulmalı ve satış stratejisi belirlenmelidir.

Bir malı, ürünü veya hizmeti pazarlarken hedef kitlesi doğru bir şekilde belirlenmelidir. Çünkü her ürün herkese hitap etmeyebilir. Örneğin son model bir telefon daha çok genç kesime hitap edecektir çünkü yaşlı ve orta yaşlı kişiler genellikle yeni model telefonlara daha az ilgi duyar. Dolayısıyla ürünün, hizmetin, malın özellikleri hedef kitle belirleme noktasında bizlere iyi bir yol haritası sunar.

Hedef kitle belirlemek; markanın gereksiz reklam yapmasını engeller, daha akıllıca stratejiler kurmasını ve dolayısıyla zamanı daha etkili bir şekilde kullanmasını sağlar. Hedef kitle analizi yapıp hangi gruba hitap edeceğini belirleyen markalar, reklam ve satış stratejileri ile verdikleri hizmeti de daha iyi bir şekilde analiz edip kontrol altında tutabilir. 

Hedef Kitle Nasıl Belirlenir?

Hedef kitle şu şekilde belirlenir:

• Pazarlanacak ürün ya da hizmetin nitelikleri analiz edilmelidir.
• Ürün, mal veya hizmete ihtiyaç duyan kişiler belirlenmelidir.
• “Ürünü/hizmeti kim satın alacak” sorusu cevaplanmalıdır.
• Aynı ürün/hizmet için rakip firmaların hangi kitleye hitap ettiği araştırılmalıdır.
• Firmanın önceki pazarlama çalışmalarından elde edilen sonuçlar analiz edilmelidir.
• Sosyal medya kanalları üzerinden müşteri profili çıkarılmalıdır.

Hedef kitle analizi yaparken dijital pazarlama alanında kullanılan araçlardan yararlanılmalıdır. Örneğin hedef kitlenin internette ve özellikle sosyal medyada hangi trendleri takip ettiği, hangi ürünleri alma eğiliminde olduğu araştırılmalıdır. Böylece hedef kitle daha iyi bir şekilde tanınır ve strateji oluştururken daha sistemli bir şekilde hareket edilir.

Hedef Kitle Belirlenirken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Hedef kitle belirlenirken şunlara dikkat edilmelidir:

• Ürünün/hizmetin hangi özelliklere sahip olduğu bilinmelidir.
• Ürüne/hizmete hangi kişilerin talep göstereceği düşünülmelidir.
• Yapılan öngörüler analiz edilmelidir.
• Piyasada aynı ürünü satan firmaların hangi kitleye yönelik strateji geliştirdiğine bakılmalıdır.
• Ürünün/hizmetin hedef kitlenin ihtiyaçlarına ne ölçüde cevap verdiği değerlendirilmelidir.
• Hedef kitlenin hangi iletişim kanallarını tercih ettiğine dikkat edilmelidir.
• Hedef kitlenin aynı ürünü hangi markalardan, neden tercih ettiği araştırılmalıdır.
• Rakip firmalara göre zayıf yönlerin neler olduğu belirlenmelidir.
• Hedef kitlenin demografik özellikleri, kültürel nitelikleri, sosyal statüsü ve satın alma davranışları analiz edilmelidir.

Hedef kitleyi belirledikten sonra hangi kanallar kullanılarak bu kitleyi oluşturan kişilere ulaşılacağına karar verilmelidir. Örneğin hedef kitle 50 yaş ve üzeri kişilerden oluşuyorsa satış ve pazarlama stratejilerini radyo, televizyon, gazete gibi iletişim araçlarıyla yapmak daha doğru olacaktır. Orta yaş için Facebook kullanılabilirken genç yaş grubu için en iyi iletişim aracı Instagram ve TikTok gibi gençler tarafından en çok kullanılan sosyal medya uygulamaları olacaktır.

Sosyal Medya için Hedef Kitle Nasıl Belirlenir?

Sosyal medya için hedef kitle belirlerken şu adımlara dikkat etmelisiniz:

1. Mevcut müşteri kitlenizi analiz edin.
2. Kitlenin hangi sosyal mecraya yöneldiğini belirleyin.
3. Rakip analizi yapın.
4. Analiz araçlarından yararlanın.
5. Sosyal medya hesaplarınızı analiz edin.
6. Müşteriler ile etkileşime girin.
7. Sosyal medya uzmanlığı eğitimi alın.

1. Mevcut Müşteri Kitlenizi Analiz Edin

Eğer işletmeniz bir süredir aktif olarak faaliyetlerine devam ediyorsa zaten elinizde belli bir müşteri kitlesi vardır. Mevcut müşterileriniz, hedef kitle oluşturmak için size iyi bir yol gösterici olacaktır. Örneğin e-Ticaret siteniz varsa sitenin paneli üzerinden hangi ürünleri hangi yaş ve cinsiyet grubunun satın aldığını araştırabilirsiniz.

Ürün sayfalarını Google Analytics üzerinden inceleyerek hangi ülkelerden, hangi şehirlerden ve hangi platformlar üzerinden müşterilerin ürününüze ulaştığını belirleyebilirsiniz. Bu sayede hedef kitlenizin profili hakkında hızlıca fikir edinebilirsiniz.

2. Kitlenin Hangi Sosyal Mecraya Yöneldiğini Belirleyin

İlgili ürünü, hizmeti satın alma potansiyeline sahip olan kitlenin daha çok hangi sosyal medya uygulamalarını kullandığını araştırın. Genellikle genç kitle Instagram, Twitter ve TikTok; yaşlılar Facebook, orta yaşlılar ise Instagram ve Facebook kullanır.

Buna yönelik olarak Instagram için hedef kitle belirleme, Facebook için hedef kitle belirleme gibi ayrı ayrı çalışmalar yapabilirsiniz. Bu aşamadan sonra sosyal medyada hem markanızın hem de ürünlerinizin reklam çalışmasını ücretsiz olarak gerçekleştirebilirsiniz. Böylece daha fazla kişiye daha pratik ve ekonomik yoldan ulaşmış olursunuz.

3. Rakip Analizi Yapın

Eğer markanızı oluşturmaya sıfırdan başlıyorsanız elinizde hedef kitlenizle ilgili herhangi bir veri olmayacaktır. Bu durumda markanın hedef kitlesi, rakipler üzerinden belirlenebilir. Sizinle aynı sektörde iş yapan, benzer ürünleri ve hizmetleri piyasaya süren işletmelerin hangi müşterilere, hangi kanallar üzerinden ulaştığını analiz edin.

Bunun için rakip firmaların web sitelerini analiz edebilirsiniz. Örneğin Google Adsense yardımıyla rakip firmanın ulaştığı kitle hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.

4. Analiz Araçlarından Yararlanın

Sosyal medya için hedef kitle belirlemek isteyen kişilerin en büyük artılarından biri analiz araçlarına sahip olmaktır. Google Analytics, Cyfe, Sprout Social gibi analiz araçlarını kullanarak sosyal medya hesaplarınızın analizini yapabilirsiniz. Böylece hangi ürünlere hangi yaş gruplarının daha fazla ilgi gösterdiğini ve kullanıcıların hangi ürünlerle daha çok etkileşime girdiğini görebilirsiniz.

5. Sosyal Medya Hesaplarınızı Analiz Edin

Sosyal medya için hedef kitle belirlemek istiyorsanız markanın sosyal medya hesaplarındaki istatistikleri inceleyebilirsiniz. Bu istatistikler; hangi saat aralıklarında, hangi şehirden, hangi cihazdan, hangi yaş ve cinsiyet grubundaki kullanıcıların hesabınızla etkileşim kurduğunu öğrenmenizi sağlar.

Ayrıca sayfanızı hangi demografik özelliklere sahip olan kullanıcıların ziyaret ettiğini, gönderilerinizi kimlerin beğendiğini ama sizi takip etmediğini de sosyal medya hesabınızın istatistikler kısmından öğrenebilirsiniz. Böylece kitlenizi büyütmek için neler yapabileceğinize karar verebilirsiniz.

6. Müşteriler ile Etkileşime Girin

Sosyal medyanın geleneksel medya kanallarından en büyük farkı, kullanıcılar ile anında etkileşime girmenize izin vermesidir. Örneğin Instagram’da anketler açarak, soru-cevap etkinlikleri yaparak, gönderilerde kullanıcılara soru sorup yorum yapmaya davet ederek Instagram hedef kitle belirleme çalışması yapabilirsiniz.

Benzer şekilde Facebook hedef kitle belirleme çalışması için kullanıcılara yine gönderiler üzerinden sorular sorabilir, ürünler hakkındaki deneyimlerini paylaşmasını isteyebilir, anket açabilirsiniz. Bu şekilde Facebook üzerinden müşterilerinizle etkileşime girebilirsiniz. Facebook gruplarını inceleyerek bu sosyal mecradaki hedef kitlenizin tutumları ve demografik özellikleri hakkında daha detaylı bilgi edinebilirsiniz.

7. Sosyal Medya Uzmanlığı Eğitimi Alın

Belki de sosyal medyanın dinamiklerine hakim olmak, hedef kitle belirlemek, sosyal medyada ürün pazarlamak, reklam yapmak için en iyi yöntem sosyal medya uzmanlığı eğitimi almaktır. Çünkü bu eğitim ile sosyal medyanın derinlikleri daha iyi öğrenilir ve gerek istatistikleri inceleme gerekse etkili gönderi paylaşma gibi alanlarda daha iyi sonuçlar alınabilir.

Hedef Kitle Analizi Nasıl Yapılır?

Hedef kitle analizi şu şekilde yapılır:

• Sosyal medya hesaplarınızın istatistikler bölümünü inceleyin.
• Anket yaparak hedef kitlenin gereksinimlerini belirleyin.
• Rakip firmayla ilgili analiz yaparak hedef kitleyi daha iyi tanıyın.
• Online analiz araçlarından (Google Analytics, Google Adsense, Semrush vb.) yararlanın.
• Web sitenizin hangi sayfalarının daha çok ziyaretçi aldığını analiz edin.
• e-Ticaret danışmanlığı alın.
• Müşterilerin ürünler hakkında yorum yapabileceği bir alana yer vererek fikirlerini tespit edin.

Hedef Kitle Analizi Yaparken Nelere Dikkat Edilmelidir?

Hedef kitle analizi yaparken şunlara dikkat edilmelidir:

• Ürün/hizmet hakkında kapsamlı bilgi sahibi olmadan hedef kitle analizi yapılmamalıdır.
• Hedef kitlenin en çok kullandığı sosyal medya mecraları analiz edilmelidir.
• Hedef kitlenin satın alma davranışı incelenmelidir.
• Müşterilerin sayfadan çıkma hızı, sitede kalma süresi gibi verilere bakılmalıdır.
• Hedef kitlenin hangi yaş ve cinsiyet grubundan olduğu belirlenmelidir.
• Müşteri ile etkileşim kurularak ihtiyaçları anlaşılmalıdır.
• Hedef kitle kendi içerisinde kullanıcı, karar verici ve etkileyen şeklinde gruplandırılarak analiz edilmelidir.
• Kısa anket çalışmaları ile mevcut müşterilerin nabzı tutulmalıdır.

Hedef kitle analizi yaparken mutlaka gerekli analiz araçlarından yararlanılmalıdır. Yalnızca gözlem yoluyla hedef kitleyi tanımak doğru olmayacaktır. Ayrıca ilk etapta hedef kitlenin yaş, cinsiyet, yaşadığı yer gibi en temel verilerine ulaşılmalı, daha sonra detaylı bir analiz yapılarak incelemeye devam edilmelidir.