Uzman Öğretmen Nasıl Olunur?

Uzman öğretmen olmak için öğretmenlik mesleğinde 10 yıl deneyime sahip olmak, MEB tarafından düzenlenen 180 saatlik Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı’nı bitirmek ve Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı'nı geçmek gerekir. Devlet ya da özel okulda çalışmak fark etmeksizin her öğretmen, gerekli şartları sağladığı takdirde uzman öğretmen olabilir.

Ancak yüksek lisans yapmış öğretmenlerin uzman öğretmenlik şartları arasında sınava girmek bulunmaz. Bu öğretmenlerin uzman öğretmen olmak için 10 yıllık deneyime sahip olması ve Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı’nı bitirmesi yeterlidir.

Uzman Öğretmen Nedir?

Uzman öğretmen, devlet ya da özel okullarda 10 sene boyunca öğretmenlik yapan kişilerin Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı'nda başarılı olarak aldığı bir unvandır. 

Millî Eğitim Bakanlığının 2005 yılında açıkladığı, 2006 yılında ilk sınavının yapıldığı uzman öğretmenlik, 2021-2022 eğitim-öğrenim yılında tekrar gündeme geldi. Öğretmenlik Meslek Kanunu kapsamında yürürlüğe giren Aday Öğretmenlik ve Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yönetmeliği’ne göre öğretmenlik mesleği kendi içerisinde üç farklı kariyer basamağına ayrıldı: öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen.

Yönetmeliğe göre 10 yıldan az deneyimli olanlar öğretmen, 10 yıldan fazla deneyimli olanlar uzman öğretmen ve 20 yıllık hizmet şartını yerine getirenler ise başöğretmen unvanını alabilecek. Dolayısıyla öğretmenlikten başöğretmenliğe geçmek için önce uzman öğretmen olmak, ardından başöğretmenlik sınavını geçmek gerekmektedir.

Uzman Öğretmen Olma Şartları Nelerdir?

Uzman öğretmen olmak için gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Sınav başvuru tarihinin son gününden itibaren en az 10 yıl öğretmenlik yapmak (aday öğretmenlik dahil)
• Devlette ya da özel okulda öğretmenlik mesleğine devam ediyor olmak
• Kademe ilerlemesinin durdurulmasına ilişkin ceza almamış olmak
• Minimum 180 saatlik Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı'nı bitirmiş olmak
• Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı'nı geçmek
• Uzman öğretmenlik mesleki gelişim faaliyetlerini yerine getirmek
• İl değerlendirme komisyonunun onayını almak

Yüksek lisans eğitimi alan kişiler, gerekli başvuru şartlarını sağladığı takdirde sınavsız bir şekilde uzman öğretmen olabilir. Benzer şekilde doktora yapan kişiler de sınava girmeden başöğretmenlik unvanını alabilir.

Öte yandan uzman öğretmenlik için sınava girecek kişilerden herhangi bir ücret talep edilmemektedir. Öğretmenler sınavı geçtikleri takdirde uzmanlık unvanını alabilir.

Uzman Öğretmenlik Sınavı Nedir?

Uzman öğretmenlik sınavı, en az 10 yıl deneyimli olan öğretmenlerin mesleki kariyerini geliştirmek ve uzman öğretmen unvanı almak amacıyla girdiği bir sınavdır. Ücretsiz düzenlenen ve resmi adı “Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı” olan uzman öğretmenlik sınavı, öğretmenlerin özlük haklarını iyileştirmek için düzenlenmektedir.

MEB Ölçme, Değerlendirme ve Sınav Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen uzman öğretmen sınavında başarılı olmak için 100 puan üzerinden en az 70 almak gerekir.

Her yıl bir kez yapılan uzman öğretmenlik sınavında öğretmenlere öğrenme, öğretme süreçleri, özel eğitim, rehberlik, ölçme ve değerlendirme gibi konuların yanı sıra eğitimde AR-GE çalışmaları, dijital yetkinlik gibi alanlarda da soru sorulmaktadır.

Uzman Öğretmenlik Sınavına Kimler Girebilir?

Uzman öğretmenlik sınavına, sınava son başvuru tarihinden itibaren 10 yıl boyunca kamuda ya da özelde görev yapan öğretmenler girebilir. Ayrıca sınava girmek için MEB tarafından düzenlenen 180 saatlik eğitim programına katılmak gerekir.

Uzman öğretmenlik sınavına girecek öğretmenlerin daha önce kademesinin durdurulması için ceza almamış olması da gerekir. Öğretmenler gerekli şartları sağladığı takdirde sınava girmeye hak kazanır.

Uzman Öğretmenlik Sınavından Kimler Muaf?

Uzman öğretmenlik sınavından yüksek lisans eğitimi almış öğretmenler muaftır. Ancak bu gruptaki öğretmenlerin uzman öğretmenlik eğitimi alması şarttır.

Yüksek lisans yapan öğretmenler, yapmayan öğretmenlere göre daha üst düzeyde eğitim aldıkları için bu öğretmenlerin uzmanlık derecesini ölçmeye gerek yoktur. Dolayısıyla yüksek lisans yapan öğretmenlerin uzman unvanını alması için ilgili eğitim programına katılması yeterli olacaktır.

Uzman Öğretmen Olmak için Gerekli Eğitimler Nelerdir?

Uzman öğretmen olmak için üniversitede öğretmenlikle ilgili bir bölüm okumak, ya da formasyon eğitimi alarak öğretmenlik mesleğine başlamak gerekir. İyi bir uzman öğretmen olmak için kişinin kendini mesleğiyle ilgili eğitimler alarak geliştirmesi, özellikle bilişim ve dijitalleşme alanında kendini geliştirerek yeni eğitim teknolojilerini öğrenmesi gerekir.

Mesleğinde 10 yılı kendini geliştirerek geçiren öğretmenler, en az 180 saatlik Uzman Öğretmenlik Eğitim Programı'na katılarak mesleki gelişimlerini tamamlamalıdır.

Uzman Öğretmenlik Eğitimleri Nasıl Oluyor?

Uzman öğretmenlik eğitimleri Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) tarafından Öğretmen Bilişim Ağı web sitesinde yani oba.gov.tr adresi üzerinden, online yani uzaktan eğitim şeklinde yapılmaktadır. En az 180 saat süren eğitimde öğretmenlerin mesleki gelişimini sağlayacak konular anlatılmaktadır.

Uzman öğretmenlik eğitimleri, online ortamda yapıldığı için önceden çekilen videolar üzerinden yürütülmektedir. Öğretmenlerin videoların hepsini izlemesi gerekir. İzlenen videolar yeşil ile gösterilir, izlenmeyenlerin ikon rengi ise turuncudur. Eğitim %100 oranında izlendiği zaman tamamlanmış olur ve öğretmenler uzmanlık sınavına girmeye hak kazanır.

Uzman öğretmenlik eğitimlerinde dersler ortalama 15-20 dakika sürer ve işlenen konular şunlardır:

• Öğrenme ve öğretme süreçleri
• Ölçme ve değerlendirme
• Özel eğitim ve rehberlik
• Eğitim araştırmaları ve AR-GE çalışmaları
• Eğitimde kapsayıcılık
• Çevre eğitimi ve iklim değişikliği
• Sosyal etkileşim ve iletişim
• Dijital yetkinlik
• Güvenli okul ve okul güvenliği

Yukarıdaki konuların her biri kendi içerisinde alt dallara ayrılarak detaylı bir şekilde anlatılır. Her bir konu, 15-25 video ile işlenir.

Uzman Öğretmenlik Eğitimi Kaç Saat?

Uzman öğretmenlik eğitimi süresi, her bir ders videosu için ortalama 15 ile 20 dakika arasında değişmekte olup toplamda en az 180 saat sürer.

Uzman öğretmenlik eğitimi ortalama iki hafta içerisinde bitirilebilir. Eğitim kapsamında öğretmenlerin her bir ünitede ortalama 15-25 adet video izlemesi gerekir.

Uzman Öğretmen Olmak için Kaç Puan Gerekir?

Uzman öğretmen olmak için “uzman öğretmenlik sınavı” diye de bilinen Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı'nda en az 70 puan almak gerekir. Sınav, 100 tam puan üzerinden değerlendirilir.

Öğretmenlik Kariyer Basamakları Yazılı Sınavı, test şeklinde yapılır ve öğretmenlerin mesleki bilgisini ölçmeye yönelik düzenlenir.

Uzman Öğretmen Maaşı Ne Kadar?

Uzman öğretmen maaşı 52.597,81 TL'dir. Uzman öğretmen maaş aralığı, kişinin verdiği ek derslere bağlı olarak değişir. Uzman öğretmen ek ders ücreti ise henüz belli değildir.

Uzman Öğretmen Mesleğinin Zorlukları Nelerdir?

Uzman öğretmen olmanın dezavantajı şu şekilde açıklanabilir:

• Uzman öğretmenler ek görev ve sorumluluklara tabi tutulur.
• Bu dereceye gelebilmek için ek eğitim almak gerekir.
• Kademe atlamak için sınav zorunluluğunun olması, ekstra yük oluşturur.
• Uzman öğretmen olmak için 10 yıl deneyime sahip olma zorunluluğu bir dezavantaj olabilir.

Uzman Öğretmen Nerelerde Çalışabilir?

Uzman öğretmenler devlet okullarında ve Milli Eğitim Bakanlığına bağlı özel öğretim kurumlarında (örneğin okullarda, kolejlerde, etüt merkezlerinde) çalışabilir. Uzman öğretmenlik kavramının daha çok kamuda çalışan öğretmenler olduğu düşünülse de aslında özel okullarda çalışan öğretmenler de bu unvanı almak için başvuruda bulunabilir.

Uzman Öğretmenin Emeklilik Şartları Nelerdir?

Uzman öğretmenler, yönetmeliğe göre diğer öğretmenlerle aynı emeklilik şartlarına tabi tutulur. Uzman öğretmenlik, emeklilik maaşının artmasını sağlayan bir sistem değildir.

Dolayısıyla özelde çalışan uzman öğretmenler, 8 Eylül 1999'dan sonra işe başladıkları takdirde sigortalılık süresi önemli olmaksızın 7000 gün prim ödeme şartına uyduğunda kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşında emekli olabilir. Fakat işe girişi 1 Mayıs 2008 tarihi itibarıyla olan uzman öğretmenlerin emekli olmak için 7200 günlük primi doldurması gerekir. Kadın öğretmenler 58 yaşında emekli olabilirken erkek öğretmenlerin emeklilik yaşı 60-65 aralığında değişir.

Kamuda uzman öğretmen olarak çalışanlar ise 8 Eylül 1999 itibarıyla işe girdikleri takdirde gereken yıl kadar prim ödeyip istedikleri zaman emekli olabilirler. Bu süre, erkekler için 25 yıl iken kadınlar için 20 yıl olarak belirlenmiştir. Kamuda 1 Mayıs 2008 itibarıyla işe başlayan uzman öğretmenler ise 9000 gün prim ödeyip erkeklerde 60, kadınlarda 58 yaşında olmak üzere emekliliğe ayrılabilirler.