Sargın Eğitim Nedir?

Sargın eğitim herhangi bir kurum veya öğretici kimse tarafından verilmeyen, bireyin sosyal hayatı içerisinde deneyimlediği olaylardan elde ettiği tecrübelere dayanan öğretim sistemidir. Sargın eğitim, diğer adıyla algın eğitim, örgün eğitimden farklı olarak informal olarak yani belli bir öğretim sistemi olmadan, kontrolsüz bir şekilde yaşanan öğrenme sürecidir. Örneğin başkalarından gözlemleyerek öğrendiğimiz şeyler sargın eğitime girer.

Sargın eğitim, informal eğitim ile benzerlik göstermektedir. Ancak informal eğitimden farkı, sargın eğitimin bir ticari amaca bağlı olmasıdır. Örneğin annesinin eline bakarak örgü örmeyi öğrenen bir kişinin durumu hem informal hem de sargın eğitim olarak değerlendirilebilir. Ancak kişi eğer örgü örmeyi öğrendikten sonra yaptığı kazakları, çorapları vs. satıp para kazanmaya başlıyorsa bu, sargın eğitime girer. 

Sargın Eğitim Ne Demek?

TDK'ye göre sargın eğitim, yani algın eğitim, örgün ve yaygın eğitim yani formal eğitim dışında bireyin yaşamı boyunca bilgi, beceri ve yetkinlik kazanmasıdır. Yani sargın eğitimde öğrenme hayat boyu sürdüğü ve yaşamın tamamını sardığı için "sargın" ismini almıştır.

Bu eğitim türünde kişi, eğitim almak için belli bir saatte belli bir kurumda bulunmak zorunda değildir. Kişi, günlük yaşam içerisinde diğer insanların davranışları, tepkileri, tutumları ve söylemleri aracılığıyla yeni şeyler öğrenir. Sistemli olmadığı için ve kişi kendi gözlemleriyle öğrendiği için en iyi eğitim türü olarak gösterilir. Örneğin köyde babasının tarlayı nasıl sürdüğünü, inekleri nasıl sağdığını gören bir çocuğun çiftçilik ve hayvancılığı öğrenmesi sargın eğitime girer.

Ancak sargın/algın eğitim informal olarak gerçekleştiği için sonuçları her zaman iyi olmayabilir. Örneğin sigara içen arkadaşlara sahip olan bir kişi, zamanla bu zararlı alışkanlığa sahip olabilir. Dolayısıyla insanlar informal yollardan bilgiyi daha kolay öğreniyor olsa da bilgiye informal bir şekilde ulaşmanın yarattığı olumsuz sonuçları önlemek adına örgün eğitim ortaya çıkmıştır. Yani öğrenme, belli bir eğitim programı dahilinde ve belli bir kurumda (okul, üniversite, enstitü, halk eğitim merkezi vb.) yapılmaya başlamıştır.

Sargın Eğitimin Özellikleri Nelerdir?

Sargın eğitimin özellikleri şunlardır:

• Standart ve sistematik bir eğitim içeriği yoktur.
• Planlanmış bir müfredata sahip değildir.
• Örgün ve yaygın eğitim gibi belli bir eğitim mekanında yapılmaz.
• Kontrollü ve sistemli bir şekilde ilerlemez.
• Öğrenme süreci günlük hayatın içerisinde gerçekleştiği için eğitim ücreti yoktur.
• Kişi, bilgiyi genelde gözlem yoluyla öğrenir. 
• Kişinin bireysel deneyimlerine bağlı olarak yaşam boyu devam eder.
• Eğitim araçları ücretsizdir.
• Kütüphaneler, medya, arkadaşlar ve aile üyeleri bilgi için başvuru kaynağıdır.
• Performans odaklı olmayan eğitim yapısı nedeniyle öğrencide sınav stresi ve performans kaygısı yaratmaz.

Sargın Eğitimin Avantajları Nelerdir?

Sargın/algın eğitimin avantajları şekilde sıralanabilir:

• Kütüphane, web siteleri gibi açık kaynaklardan yararlanan birey, arzu ve isteklerine yönelik eğitim alır.
• Öğrenme sürecinin günlük hayatın içerisinde olması bireye rahat bir öğrenme imkanı sunar.
• Eğitime ve eğitim materyallerine ücret ödenmediği için ekonomiktir.
• Örgün ve yaygın eğitimden farklı olarak burada birey eğitime ayıracağı ücreti kendi yetenek ve ilgi alanlarına aktarabilir.
• Plansız ve serbest olması, kişinin kendini farklı alanlarda geliştirmesi için olanak sağlar.

Sargın Eğitimin Dezavantajları Nelerdir?

Sargın/algın eğitimin dezavantajları şu şekilde sıralanabilir:

• Eğitim içeriğinin açık kaynaklı ve başkalarının öznel deneyimine bağlı olması bilgilerin geçerlik ve güvenirliğini azaltır.
• Eğitimde kullanılan teknikler her birey için farklı öğrenme süreci oluşturur.
• Birey öğrendiği bilginin doğruluğunu deneyimlemeden anlayamaz.
• Sargın eğitimin sınıf ortamında yapılmaması bireyde disiplin, tutum ve uyum problemlerine yol açabilir.

Sargın Eğitim Örnekleri Nelerdir?

Sargın eğitim örnekleri şu şekilde sıralanabilir:

• Evde kek, pasta yapmayı öğrenmek
• Anne babasının öfkeli tutumlarından etkilenerek öfkelenmeyi öğrenmek
• Karşıdan karşıya geçmeden önce sağa ve sola bakmayı öğrenmek
• Dikiş, nakış işlerini öğrenmek
• Kendi kendine enstrüman çalmayı öğrenmek
• Yabancı dil öğrenmek
• Hatalardan ders çıkarmak
• Tarla sürmeyi öğrenmek
• Çiçekleri hangi günlerde sulamak gerektiğini öğrenmek
• Küfretmeyi öğrenmek
• Mahalledeki arkadaşlarından futbol öğrenmek

Yukarıda sıralanan sargın/algın eğitim örneklerinde görüldüğü üzere bu sistemin faydalı ya da zararlı sonuçları olabilir. Çünkü bu sisteme göre öğrenme kontrollü bir şekilde, sistematik olarak gerçekleşmez. Kişi, etrafında gözlemlediği olaylar neticesinde yeni şeyler öğrenir. Eğitim türleri arasında bulunan bu sistemde kişi, genellikle kendi kendine öğrenir ancak bilen birine sorarak öğrenmek de sargın eğitime girer. Mesela origami yapmayı internetten ya da bir arkadaşından öğrenen kişinin durumu buna örnektir.

Ayrıca yukarıda sıraladığımız örneklerden bazıları sonucunda (küfretmeyi, hatalardan ders çıkarmayı öğrenmek vb.) para kazanmak mümkün değildir. Dolayısıyla bu örnekler daha çok informal eğitim kapsamında değerlendirilir. Eğer KPSS çalışıyorsanız sorularda bu ayrıntıya dikkat etmelisiniz. Bazı kaynaklar iki kavramı aynı kavrammış gibi ele alır ancak soruda ticari bir kâr elde etme, para kazanma gibi ifadeler varsa cevap "sargın eğitim" olacaktır. 

Sargın Eğitim ve Örgün Eğitimin Farkları Nelerdir?

Sargın/algın eğitim ve örgün eğitimin farkları şunlardır:

• Sargın eğitim gün içerisinde farklı alanlarda yapılırken örgün eğitim sınıf ortamında yapılır.
• Algın eğitim tamamladığında bir belge verilmez ancak diğerinde süreç tamamlandığında diploma veya sertifika verilir.
• Örgün eğitimde kullanılan araç ve gereçler kurum tarafından belirlenirken diğerinde araç ve gereçleri birey belirler.
• Örgün eğitimde dersler öğretmenler tarafından verilirken ötekinde dersler bireysel olarak öğrenilir.
• Sargın eğitimin ders içeriği bireyin kendisi tarafından belirlenirken örgün eğitimde ders içeriği sorumlu devlet kurumu tarafından belirlenir.
• Eğitim zamanı örgünde önceden planlanır fakat sargında her gün ve her saat yapılabilir.