Oyun Terapisi Nedir Nasıl Öğrenilir?

Oyun Terapisi günümüzün en dikkat çeken konularından biri. Son derece etkili bir tedavi modeli. Oyunun insan hayatına iyileştirici bir tedavi metodu olarak girmesi aslında yeni değil. Yine de tam kapsamlı organize bir yapıya günümüzde ulaştı. Son yıllarda giderek artan sayıdaki akıl sağlığı uzmanı, oyunun insan mutluluğu ve refahı için sevgi kadar önemli olduğunu özellikle vurguluyor. Neden? Çünkü oyunun içinde de sevgi var. Kesintisiz sevgi hayatın tam anlamıyla değişmesine vesile oluyor. Dünya çapında gelmiş geçmiş birçok düşünür ve kanaat önderi de buna özellikle dikkat çeker.  

Oyun, morali yükselten ve hayata bakış açısını olumlu yönde değiştiren keyifli bir aktivite. Kendini tanıma ve ifade etme gibi özellikleri ortaya çıkarır. Stresi ciddi anlamda hafifletir. Olumlu düşünmeyi ve keşfediciliği harekete geçirir. Öğrenme ve bilgiyi pekiştirme en iyi oyun yoluyla sağlanır.

Bütün bu pozitif güzellikleri ve daha fazlasını harekete geçiren oyunu göz ardı etmek elbette hata olacaktır. Aksine, oyunu hayatın her alanında planlı bir şekilde uygulamak gerekiyor. Nitekim günümüzde bu yapılıyor. Nasıl? Tabi ki profesyonel eğitim programı olarak. Detayları ilerleyen satırlarda açıklıyor olacağız. Şimdi, öncelikle Oyun Terapisi Nedir?  sorusunun kapsamlı cevabını verelim. 

Oyun Terapisi Nedir?

Oyun Terapisi, iş dünyası dahil bir çok alanda kullanılsa da öncelikle 3-12 yaş arasındaki çocukların hayatlarını keşfetmelerine ve bastırılmış düşüncelerini oyun yoluyla özgürce ifade etmelerine yardımcı olmak için kullanılan psikoterapötik bir yaklaşımdır. Terapötik oyunda çok fazla kural yoktur. Böylece çocuğun daha rahat olması sağlanır. 

Bu süreç güvenli ve rahat bir oyun odasında gerçekleşir. Terapist oyun sırasında çocuğun seçimlerini, kararlarını, oyun tarzını gözlemler ve çocuk hakkında bilgi edinir. Temel amaç, çocukların kendilerini daha sağlıklı şekillerde ifade etmeyi öğrenmeleridir. Kendilerini baskı altında hissetmeden, daha saygılı ve empatik olmaları sağlanır. Bu sayede sorunları çözmenin yeni ve daha olumlu yollarını keşfedeceklerdir.

Oyun Terapisi Kimler Tarafından Uygulanır?

Oyun terapisi, psikologlar ve psikiyatristler gibi lisanslı ruh sağlığı uzmanları tarafından uygulanır. Aynı zamanda davranışsal ve mesleki terapistler, fizyoterapistler ve sosyal hizmet uzmanları tarafından da uygulanmaktadır. Aynı zamanda Oyun Terapisi Eğitimi almış profesyoneller de bu metodu kullanır.

Eğitimli bir terapist, bir çocuğun sorunlarını gözlemlemek ve bunlara ilişkin bilgi edinmek için oyun zamanını son derece ustaca kullanır. Terapist elde ettiği bilgiler ışığında çocuğun duygularını keşfetmesine ve çözülmemiş sorunları ile başa çıkmasına yardımcı olabilir. Çocuklar sorunlara nasıl çözüm bulacaklarını oyun yoluyla öğrenir. Aynı zamanda uygunsuz davranışları nasıl yönlendirecekleri hakkında net fikirler edinirler.  

Oyun Terapisinin Faydaları Nelerdir?

Global çapta yapılan araştırmalara göre oyun terapisi uygulanan çocukların % 71'i son derece olumlu değişiklikler yaşayabilir. Bu aslında çok iyi bir sonuç. Bazı çocuklar biraz tereddütle başlayabiliyor. Ancak günümüzde oyun terapistlerine olan güven giderek artıyor. Bu da sonuçların yakın zamanda çok daha iyi olacağının bir belirtisi.

Oyun terapisinin potansiyel faydalarından bazıları şunlardır:

• Temel davranışlar için daha fazla sorumluluk almak
• Başa çıkma stratejileri ve problem çözme becerileri geliştirmek
• Kendine saygı duyma
• Başkalarına empati ve saygı
• Endişe halinin hafifletilmesi
• Duyguları tam olarak deneyimlemeyi ve ifade etmeyi öğrenmek
• Daha güçlü sosyal beceriler elde etme
• Daha güçlü aile ilişkileri sağlama
• Oyun terapisi ayrıca dil öğrenimini de kolaylaştırır

Ancak şunu belirtelim. Çocuğunuzun teşhis edilmiş bir zihinsel ya da fiziksel hastalığı varsa mutlaka doktorunuzla görüşüp uygun tedaviyi belirlemelisiniz. Oyun terapisi ilaçların veya diğer gerekli tedavilerin yerini almaz. Oyun terapisi tek başına veya diğer terapilerin yanında kullanılabilir. 

Oyun Terapisi Hangi Durumlarda Kullanılır?

Oyun terapisi her yaştan insan için uygundur. Ancak yukarıda da belirttiğimiz gibi genellikle 3-12 yaş arasındaki çocuklarda kullanılır. Oyun terapisi, aşağıda listelediğimiz durumlarda üst düzey destek sunar:

• Kronik hastalığı olan çocukların bakımları
• Gelişimsel gecikme veya öğrenme güçlüğü
• Okuldaki problemli davranışlar
• Agresif veya kızgın davranışlar
• Boşanma, ayrılık veya yakın bir aile üyesinin ölümü gibi aile sorunları
• Doğal afetler veya travmatik olaylar
• Aile içi şiddet, taciz veya ihmal
• Anksiyete, depresyon ve derin üzüntü durumları
• Yeme ve tuvalet bozuklukları
• Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu
• Otizm spektrum bozukluğu

Oyun Terapisi Nasıl Uygulanır?

Genelde çocuklar ve yetişkinler arasında biraz iletişim boşluğu her zaman olabiliyor. Çocuklar yetişkinlerin dil becerilerine sahip olmadıkları için hissettikleri herhangi bir şeyi çoğu zaman bir yetişkine ifade edemezler ya da bunu ifade edecek güvenilir bir yetişkine sahip değildirler.

Öte yandan, yetişkinler çocuğun sözlü ve davranışsal ipuçlarını yanlış yorumlayabilir veya tamamen gözden kaçırabilir. Şunu özellikle tekrar belirtelim. Çocuklar dünyayı ve hayatı oyun yoluyla öğrenirler. Oyunlar onların içsel ve derin duygularını harekete geçiren özgürlük alanlarıdır. Ne arayacağınızı biliyorsanız, oyuncaklar sembol görevi görebilirler. Gözlemlerinizi bu yönde yapmanız son derece stratejik bir karar olacaktır.

Çocuk yetişkin dünyasında kendini yeterince ifade edemez. Bu sebeple terapist çocuğa onun oyun dünyası ile katılır. Oyun sırasında çocuk duygularını paylaşmaya daha yatkın hale gelecektir. Diğer taraftan bu süreç baskı altında bir oyun şeklinde düşünülmemeli. Daha çok özgürce kendi zamanladıkları bir oyunla yapılır bu.

Oyun terapisi, terapiste ve çocuğun özel ihtiyaçlarına göre farklılık gösterecektir. Başlamak için terapist çocuğu oyun oynarken gözlemlemek isteyebilir. Ayrıca çocuk, ebeveynler veya öğretmenlerle ayrı görüşmeler yapmak isteyebilirler. Kapsamlı bir değerlendirmeden sonra, terapist bazı terapötik hedefler belirleyecek, hangi sınırların gerekli olabileceğine karar verecek ve nasıl ilerleyeceğine dair bir plan oluşturacaktır. Oyun terapistleri, bir çocuğun ebeveynden ayrı olmakla nasıl başa çıktığına, tek başına nasıl oynadığına ve ebeveyn geri döndüğünde nasıl tepki vereceğine çok dikkat eder.

Bir çocuğun farklı oyuncak türleriyle nasıl etkileşime girdiği ve davranışlarının seanstan seansa nasıl değiştiği konusunda çok şey açığa çıkarılabilir. Oyun korkuları ve endişeleri canlandırmak için kullanılabilir. Aynı zamanda yatıştırıcı bir mekanizma olarak ya da iyileşmek ve problem çözmek için de son derece etkilidir.

Oyun terapistleri bu gözlemleri sonraki adımlar için bir rehber olarak kullanır. Her çocuk farklıdır, bu nedenle terapi onların bireysel ihtiyaçlarına göre şekillendirilecektir. Terapi ilerledikçe davranışlar ve hedefler yeniden değerlendirilebilir. Bir noktada, terapist ebeveynleri, kardeşleri veya diğer aile üyelerini oyun terapisine getirebilir. Bu, evlat terapisi olarak bilinir. Bu uygulama aile içi çatışmaları önlemeye ve iyileşmeyi teşvik etmeye yardımcı olacaktır.

Oyun Terapisi Teknikleri Nelerdir?

Oturumlar genellikle 30 dakika ile bir saat arasında sürer ve haftada bir ya da daha fazla yapılır. Kaç seansa ihtiyaç duyulduğu, çocuğa ve bu tür terapiye ne kadar iyi yanıt vereceğine bağlıdır. Terapi, bireysel veya gruplar halinde gerçekleştirilebilir.

Oyun terapisi her zaman yönlendirici olmak zorunda değildir. Yönlendirici yaklaşımda terapist, seansta kullanılacak oyuncakları veya oyunları kendisi belirler. Bu durumda Terapist, oyuna belirli bir amaç doğrultusunda rehberlik edecektir.

Yönlendirici olmayan yaklaşım daha az yapılandırılmıştır. Çocuk uygun gördüğü oyuncakları ve oyunları kendisi seçebilir. Birkaç talimat veya kesinti ile kendi yöntemleriyle oynamakta tamamen özgür bırakılırlar. Terapist bu oyunu yakından izleyecek ve uygun gördüğü şekilde katılım gösterecektir.

Oturumlar, çocuğun kendini güvende hissettiği ve çok az kısıtlamanın olduğu bir ortamda yapılmalıdır. Terapist, şunları içeren teknikleri kullanabilir:

• Yapıcı görselleştirme
• Hikaye anlatımı
• Rol yapma oyunu
• Oyuncak telefonlar
• Kuklalar, doldurulmuş hayvanlar ve maskeler
• Bebekler, aksiyon figürleri
• Su ve kum oyunu
• Bloklar ve inşaat oyuncakları
• Müzikal oyun

Yetişkinler İçin Oyun Terapisi Olur mu?

Evet! Yetişkinlere özel oyun terapisi rahatça uygulanır. Hatta sonuçlar son derece başarılı olacaktır. Oyun terapisi daha çok çocuklar için kullanılır. Ancak sadece çocuklara özel değildir. Ergenler ve yetişkinler derinlerde sakladıkları duygularını kelimelerle ifade etmekte zorlanabilirler. Bu sorunu çözmenin yolu oyun terapisidir. Oyun terapisinden yararlanabilecek yetişkinler aşağıdaki durumlardan etkilenmiş olmalı;

• Zihinsel engelliler
• Demans
• Kronik hastalık sonrası bakım
• Madde kullanımı
• Travma ve fiziksel istismar
• Öfke yönetimi sorunları
• Travma sonrası stres artışı
• Çözülmemiş çocukluk sorunları

Terapist, yetişkinlerle çalışırken duygular yoluyla iletişim kurabilmek için dramatik rol yapma veya kum tepsisi terapisi kullanabilir. Bu terapiler, belirli senaryolarla başa çıkmak için gerekli stratejiler üzerinde çalışmanızı kolaylaştırır.

İster oyun ister el sanatları ister müzik ve dans olsun, oyun oynama eylemi günlük yaşamın stresinden uzaklaşarak rahatlamanıza ve gevşemenize yardımcı olur. Sanat terapisi, müzik terapisi ve hareketli oyun, gizli travmaları ortaya çıkarma ve iyileşmeyi teşvik etme konusunda etkilidir. Deneyimli bir terapistin rehberliğinde oyun, sizi olmak istediğiniz yere götürmek için etkili bir araç olacaktır. Yetişkinler için oyun terapisi, diğer terapi türleri ve ilaçların tamamlayıcısı olarak kullanılabilir. 

Oyun Terapisi Eğitimi Nasıl Alınır?

Elbette kaliteli bir eğitim programına katılım sağlayarak alınır. Oyun Terapisi Eğitimi evinizin konforunda alabileceğiniz bir eğitim modeli. Biliyorsunuz artık dijital bir dünyada yaşıyoruz. İstediğiniz her konuda eğitime ulaşmak ve kısa sürede birçok uzmanlık elde etmek mümkün. Oyun Terapisi de bunlardan biri. Oyun Terapisi Eğitimini, başarılı ve son derece tecrübeli eğitim kurumu olan Boğaziçi Enstitüsü güvencesiyle alabilirsiniz. Eğitim sürecini başarı ile tamamladığınız takdirde size verilecek olan Oyun Terapisi Eğitimi Sertifikası  uluslararası alanda geçerli ve üniversite onaylı olacaktır. Bu da sizi rakiplerinizden bir adım öne çıkaracaktır. Boğaziçi Enstitüsü online eğitim portalından Oyun Terapisi Eğitimi için araştırma yapabilirsiniz.

Oyun Terapisti Kimler Olabilir?

Oyun terapisti çok ilgi duyulan yeni nesil bir meslek. Sizi her açıdan bir basamak yukarı taşıyacak. Şu kategorideki herkes oyun terapisti olabilir;

• Profesyonel çocuk gelişimi uzmanları,
• Eğitim hizmetlerini çeşitlendirmek isteyenler,
• Çocuk ve ergen psikiyatrları,
• Okul öncesi ve anaokulu öğretmenleri,
• Rehber öğretmenler,
• Psikologlar,
• Psikolojik danışmanlar,
• Sosyal hizmetler görevlileri,
• Odyoloji uzmanları,
• Dil ve konuşma bozukluğu terapistleri,
• Aile danışmanları,
• Uzmanlık alanlarına farklı deneyimler dahil etmek isteyenler,
• Oyun terapisini özel ailevi ilişkileri için öğrenmek isteyenler,
• Lisans ve Lisansüstü öğrencileri

Oyun Terapisi Eğitimi alarak hem kendi bireysel gelişimlerine katkı sağlayabilir hem de bu alanda yep yeni bir kariyer yolcuğunun kapısını aralayabilirsiniz. Bu aşamada Boğaziçi Enstitüsü bünyesinde sunulan Oyun Terapisi Eğitimi alanında uzman olan eğitmenler tarafından sağlanıyor.  

2021 Yılı İtibariyle Oyun Terapisti Maaşları Ne Kadar?

Oyun Terapisti olarak görev yapanların kariyerlerinde yükseldikçe bulundukları pozisyonlar ve aldıkları maaşlar değişiklik gösterecektir. Eğer kamuda çalışacaksanız başlangıç olarak 2.500-3.000 TL civarında maaş alabilirsiniz. Yüksek öğrenim kurumlarda ya da bakanlıkta görev yapacaksanız 4.000-4.500 TL arasında değişiyor. Özel sektörde göreve başlarsanız ilk olarak asgari ücret alırsınız. Ancak ilerleyen süreçte kariyerinizdeki yükselişle birlikte maaşınız 6.000 TL'ye kadar çıkabilir. Elbette bu rakam sabit kalmaz. Her dönem periyodik olarak artış gösterecektir.