Yabancı Dil Meslekleri

Yabancı dil meslekleri, liselerin yabancı dil sınıflarından mezun olan, Temel Yeterlilik Testi’nde (TYT) yabancı dil ağırlıklı soruları cevaplandıran ya da Alan Yeterlilik Testi’nde (AYT) yabancı dil puan türünün sınavlarına giren öğrencilerin meslekleridir. İngilizce dersi, yabancı dil bölümlerinde okumak isteyen kişilerin başarılı olması gereken bir alandır. Yabancı dil meslekleri, sayısal ve eşit ağırlık mesleklerine oranla daha az problem çözme yeteneği fakat kuvvetli bir ezber yeteneği gerektirir.  Yabancı dil mesleklerinde çalışmak için, yabancı dil puan türüyle alım yapan, yabancı dil eğitimi veren bölümlerden mezun olmak gerekir.

Yabancı Dil Meslekleri Nelerdir?

Yabancı dil meslekleri şunlardır:

1. Almanca mütercim ve tercüman
2. Arapça mütercim ve tercüman
3. İngilizce mütercim ve tercüman
4. Fransızca mütercim ve tercüman
5. Bulgarca mütercim ve tercüman
6. İngilizce, Fransızca mütercim ve tercüman
7. Mütercim-tercüman
8. Rusça mütercim ve tercüman
9. Tur rehberi
10. Filolog
11. Arapça öğretmeni
12. Almanca öğretmeni
13. İngilizce öğretmeni
14. Rusça öğretmeni
15. Fransızca öğretmeni
16. İspanyolca öğretmeni
17. İtalya öğretmeni
18. Japonca öğretmeni
19. Bulgarca öğretmeni
20. Hititolog
21. Farsça öğretmeni

1. Almanca Mütercim ve Tercüman

Almanca mütercim ve tercüman, sözlü ya da yazılı olarak Almancadan başka bir dile veya başka bir dilden Almancaya çeviri yapan kişidir. Yazılı çeviri yapanlara genellikle “mütercim”, sözlü çeviri yapanlara ise “tercüman” denir. Bu kişiler, dilin gramer yapısına, kültürel farklara ve terminolojik doğruluğa dikkat ederek çevirilerini gerçekleştirirler. Almanca mütercim ve tercümanlar, diplomatik görüşmelerden akademik metinlere, ticari belgelerden edebi eserlere kadar çok çeşitli alanlarda görev alabilirler. Amaçları, anlam kaybı olmadan doğru ve etkili bir iletişim sağlamaktır. Yabancı dil meslekleri arasında yer alan Almanca mütercim ve tercüman; Almanca dilinin ve çeviriyi gerçekleştireceği dilin kurallarına hakim olmalı, anlatım bütünlüğünü korumalıdır.

2. Arapça Mütercim ve Tercüman

Arapça mütercim ve tercüman, yazılı ya da sözlü olarak Arapçadan başka bir dile veya başka bir dilden Arapçaya çeviri yapan kişidir. Yazılı metinlerin çevirisini yapanlara “mütercim”, sözlü çeviri yapanlara ise “tercüman” denir. Bu meslek grubundaki kişiler, çeviri sürecinde dilin yapısal özelliklerine, kültürel unsurlarına ve terminolojik doğruluğa dikkat ederek anlam bütünlüğünü korumaya çalışırlar. Arapça mütercim ve tercümanlar; resmi belgeler, akademik metinler, ticari yazışmalar, konferanslar ve medya içerikleri gibi pek çok alanda görev alabilirler. Amaçları, iletişimin doğru, açık ve anlaşılır bir şekilde aktarılmasını sağlamaktır. Dil okuyup olunabilecek mesleklerden olan Arapça mütercim ve tercüman, dil hafızasına sahip olmalı ve dil öğrenme konusunda istekli olmalıdır.

3. İngilizce Mütercim ve Tercüman

İngilizce mütercim ve tercüman, yazılı ya da sözlü olarak İngilizceden başka bir dile veya başka bir dilden İngilizceye çeviri yapan kişiye verilen mesleki unvandır. Yazılı çeviri yapanlara “mütercim”, sözlü çeviri yapanlara ise “tercüman” denir. Bu kişiler, çeviri sırasında dilin gramer yapısına, kültürel bağlamına ve terminolojik doğruluğa dikkat ederek anlamın en doğru şekilde aktarılmasını sağlarlar. İngilizce mütercim ve tercümanlar; uluslararası toplantılar, akademik çalışmalar, resmi belgeler, medya içerikleri ve daha birçok alanda görev alarak, farklı diller arasındaki iletişimi sağlıklı biçimde kurarlar. İngilizce ile ilgili mesleklerden biri olan İngilizce mütercim ve tercüman, kendini hem yazılı hem de sözlü olarak ifade edebilme konusunda güçlü olmalıdır.

4. Fransızca Mütercim ve Tercüman

Fransızca mütercim ve tercüman, başka bir dilden Fransızcaya ya da Fransızcadan başka bir dile yazılı (mütercim) veya sözlü (tercüman) çeviri yapan kişidir. Bu meslek grubundaki bireyler, dilin gramer yapısına, kültürel inceliklerine ve çeviri yapılacak alanın terminolojisine hakim olmalıdır. Fransızca mütercim ve tercümanlar; diplomatik görüşmeler, ticari yazışmalar, akademik yayınlar, edebi eserler ve konferanslar gibi birçok alanda görev alarak, diller arası doğru ve etkili iletişimi sağlarlar. Dildeki mesleklerden biri olan Fransızca mütercim ve tercüman, Fransız kültürüne hakim olmalı ve ilgi duymalıdır.

5. Bulgarca Mütercim ve Tercüman

Bulgarca mütercim ve tercüman, Bulgarcadan diğer dillere veya diğer dillerden Bulgarcaya yazılı (mütercim) ya da sözlü (tercüman) çeviri yapan uzmandır. Bu alanda çalışan kişiler, hem kaynak hem de hedef dilin gramer yapısına, deyimlerine, kültürel farklılıklarına ve terminolojisine derinlemesine hâkim olmalıdır. Bulgarca mütercim ve tercümanlar; resmi belgelerin tercümesi, akademik yayınların çevrilmesi, uluslararası toplantı ve konferanslarda simultane veya ardıl tercümanlık yapılması, hukuki belgelerin çevrilmesi ve iş dünyasında yazışmaların aktarılması gibi birçok alanda önemli bir rol üstlenirler. Bu sayede, farklı diller ve kültürler arasında doğru ve etkili iletişim sağlanmasına katkıda bulunurlar. Bulgarca mütercim ve tercüman, diğer dillerden Bulgarcaya çeviri yapabileceği gibi Bulgarcadan diğer dillere de çeviri yapabilir. Bulgarca eğitimi veren üniversite bölümlerinden mezun ve Bulgarca dilinde yetkin olan kişiler Bulgarca mütercim ve tercüman olabilir.

6. İngilizce, Fransızca Mütercim ve Tercüman

İngilizce, Fransızca mütercim ve tercüman; İngilizce ve Fransızca dilleri arasında ya da bu dillerle başka diller arasında yazılı (mütercim) ve sözlü (tercüman) çeviri yapan kişidir. Bu alanda çalışan kişiler, hem İngilizce hem de Fransızca'nın dil bilgisi, sözcük dağarcığı, deyimsel kullanımları ve kültürel bağlamları konusunda yetkin olmalıdır. Akademik metinlerden hukuki belgelere, diplomatik görüşmelerden ticari toplantılara kadar pek çok alanda çeviri hizmeti verirler ve doğru, tarafsız iletişim kurulmasını sağlarlar. İngilizce, Fransızca mütercim ve tercüman, çevirmenlik becerisine sahip olmalı ve çeviri yaptığı dilin kuralları hakkında yetkin olmalıdır.

7. Mütercim-Tercüman

Mütercim-tercüman, farklı diller arasında yazılı (mütercim) ve sözlü (tercüman) çeviri yapma görevini üstlenen kişidir. Bu meslek grubundaki bireyler, iki ya da daha fazla dilde ileri düzeyde yeterliliğe sahip olup, kültürel bağlamları da göz önünde bulundurarak doğru ve anlaşılır çeviriler gerçekleştirirler. Mütercim-tercümanlar; resmi belgelerden edebi eserlere, konferanslardan medya içeriklerine kadar birçok alanda çeviri yaparak bireyler ve kurumlar arası iletişimi sağlarlar. Mütercim-tercüman, iyi bir hafızaya sahip olmalı ve farklı diller ile farklı kültürler hakkında araştırma yapmaya ilgi duymalıdır. Mütercim-tercüman, sıklıkla tercih edilen dil alanı meslekleri arasında yer alır.

8. Rusça Mütercim ve Tercüman

Rusça mütercim ve tercüman, başka bir dilden Rusçaya ya da Rusçadan başka bir dile yazılı (mütercim) veya sözlü (tercüman) çeviri yapan kişiye verilen mesleki unvandır. Bu kişiler, dilsel yetkinliklerinin yanı sıra kültürel farklılıkları da dikkate alarak doğru ve etkili bir iletişim kurulmasını sağlarlar. Resmi belgelerden toplantılara, akademik metinlerden edebi eserlere kadar birçok alanda çeviri hizmeti sunabilirler. Rusça mütercim ve tercüman, diller arası bağlantı kurmada güçlü olmalı ve güçlü bir hafızaya sahip olmalıdır. Dil mesleklerinden biri olan Rusça mütercim ve tercüman, Rus kültürüne ve çeviri yaptığı dilin kültürüne hakim olmalıdır.

9. Tur Rehberi

Tur rehberi, seyahat gruplarına veya bireylere gezi sırasında gezilen yerlerle ilgili tarihi, kültürel ve coğrafi bilgiler sunan kişidir. Tur rehberleri, ziyaret edilen mekanların önemi, geçmişi ve özel özellikleri hakkında rehberlik yaparak, turistlerin gezilerini daha anlamlı ve öğretici hale getirir. Ayrıca, gruptaki kişilerin güvenliğini sağlamak ve etkinliklerin düzenli bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak gibi sorumlulukları da vardır. Dil okuyup olunabilecek meslekler arasında yer alan tur rehberi, tur ekibinden ayrılmamalı ve tura katılan bireylerin de ekipten ayrılmadığından emin olmalıdır.

10. Filolog

Filolog, dillerin tarihsel gelişimini, yapısal özelliklerini ve kökenlerini inceleyen, ayrıca diller arası ilişkileri ve benzerlikleri araştıran kişidir. Filologlar, dilbilim, edebiyat, kültür ve tarih alanlarında derinlemesine çalışmalar yaparak, eski metinleri çözümleyebilir ve dillerin evrimini anlamaya çalışır. Bu uzmanlar, dilin geçmişteki ve günümüzdeki kullanımını analiz ederek, dilin kültürel ve toplumsal bağlamdaki rolünü ortaya koyarlar. Filolog, dil üzerine çeşitli araştırmalar yapmak için yazılı yapıtları ve edebi metinleri incelemektedir.

11. Arapça Öğretmeni

Arapça öğretmeni, öğrencilere Arapça dilini öğretmek, onların okuma, yazma, konuşma ve dinleme becerilerini geliştirmek amacıyla dersler veren bir eğitimcidir. Bu öğretmenler, dilin gramer yapısı, kelime bilgisi, telaffuz ve kültürel bağlamlar hakkında eğitim verir. Arapça öğretmeni, aynı zamanda öğrencilere dilin sosyal, kültürel ve edebi yönlerini tanıtarak, dil becerilerinin yanı sıra dilin iletişimdeki önemini kavratmaya çalışır. Ders planını müfredata göre hazırlayan ve yabancı dil mesleklerinden olan Arapça öğretmeni, ders sürecini öğrencilerinin bulunduğu düzeyi göz önünde bulundurarak tamamlamalıdır.

12. Almanca Öğretmeni

Almanca öğretmeni, öğrencilere Almanca dilinin temel bilgilerini kazandıran ve onların okuma, yazma, dinleme ve konuşma becerilerini geliştirmelerine yardımcı olan bir eğitimcidir. Bu öğretmenler, dilin grameri, kelime bilgisi, telaffuz ve iletişim becerileri üzerine dersler verir. Almanca öğretmeni, öğrencilerin Almanca'yı etkin bir şekilde kullanabilmesi için çeşitli öğretim yöntemleri kullanarak onların dil öğrenme sürecini destekler ve aynı zamanda kültürel bağlamda dilin kullanımını öğretir. Almanca öğretmeni, öğrencilerinin dil öğrenme becerisine yönelik etkinlikler ve projeler düzenleyerek öğrencilerinin dersten aldığı verimi arttırmalıdır.

13. İngilizce Öğretmeni

İngilizce öğretmeni, öğrencilerine İngilizce dil bilgisi, kelime bilgisi, okuma, yazma, dinleme ve konuşma becerilerini kazandıran bir eğitimcidir. Bu öğretmen, dilin gramer kuralları, telaffuz, dil becerileri ve kültürel farkındalık gibi alanlarda eğitim verir. İngilizce öğretmeni, öğrencilerin dil becerilerini geliştirebilmesi için çeşitli ders materyalleri ve öğretim yöntemleri kullanarak, dil öğrenme sürecini etkili bir şekilde yönetir. Ayrıca, öğrencilerin İngilizceyi günlük yaşamda ve profesyonel alanlarda doğru ve etkili bir şekilde kullanabilmeleri için rehberlik yapar. İngilizce öğretmeni, çeşitli materyaller kullanarak öğrencilerinin öğrenme sürecinde aktif rol oynamasını sağlamalıdır.

14. Rusça Öğretmeni

Rusça öğretmeni, öğrencilere Rus dilinin gramer yapısını, kelime bilgisini, okuma, yazma, dinleme ve konuşma becerilerini kazandıran eğitimcidir. Bu öğretmen, öğrencilerin dil becerilerini geliştirebilmesi için çeşitli eğitim yöntemleri kullanarak, dilin doğru bir şekilde öğrenilmesini sağlar. Rusça öğretmeni, aynı zamanda kültürel farkındalık kazandırarak öğrencilerin Rusça konuşulan ülkelerin kültürlerini ve yaşam tarzlarını anlamalarına yardımcı olur. Eğitim sürecinde, öğrencilerin dil bilgisi ve iletişim yeteneklerini ilerletmeye odaklanır. Rusça öğretmeni aynı zamanda öğrencilerinin Rus kültürü hakkında bilgi edinmesini sağlar ve öğrencilerine bolca etkinlik yaptırır.

15. Fransızca Öğretmeni

Fransızca öğretmeni, öğrencilere Fransız dilinde okuma, yazma, dinleme ve konuşma becerilerini kazandırmayı hedefleyen eğitimcidir. Bu öğretmen, öğrencilerin dil bilgisi, kelime dağarcığı ve gramer kurallarını öğrenmelerini sağlarken, aynı zamanda Fransız kültürü ve edebiyatı hakkında bilgi edinmelerine de yardımcı olur. Fransızca öğretmeni, öğrencilerinin dil becerilerini geliştirmek için çeşitli öğretim teknikleri kullanır ve iletişimsel dil becerilerinin etkin bir şekilde kullanılmasını sağlar. Fransızca öğretmeni, ders içeriğini planlarken müfredata uygun hareket etmeli ve öğrencilerinin bulunduğu düzeyi doğru belirlemelidir.

16. İspanyolca Öğretmeni

İspanyolca öğretmeni, öğrencilere İspanyolca dilini öğrenme ve bu dili etkin bir şekilde kullanma becerisi kazandırmayı amaçlayan eğitimcidir. Bu öğretmen, dil bilgisi, gramer, kelime bilgisi, okuma, yazma, dinleme ve konuşma becerilerinin geliştirilmesine yardımcı olur. Aynı zamanda, İspanyolca konuşulan kültürleri ve edebiyatı tanıtarak öğrencilerin dilin bağlamını daha iyi anlamalarını sağlar. İspanyolca öğretmeni, çeşitli öğretim yöntemleri kullanarak öğrencilerin dil öğrenme sürecini daha verimli hale getirir. İspanyolca öğretmeni hem küçük yaş grubuna hem de yetişkinlere özel ders verme imkanına sahiptir.

17. İtalyanca Öğretmeni

İtalyanca öğretmeni, öğrencilere İtalyan dilini öğretme sorumluluğuna sahip eğitimcidir. Bu öğretmen, öğrencilerin dil bilgisi, gramer, kelime bilgisi ve doğru telaffuz geliştirmelerine yardımcı olur. Ayrıca, okuma, yazma, dinleme ve konuşma becerilerini güçlendirecek dersler verir. İtalyanca öğretmeni, öğrencilerin dilin kültürel ve edebi yönlerine de hakim olmalarını sağlayarak, dil öğrenmeyi daha kapsamlı ve anlamlı hale getirir. İtalyanca konuşulan ülkelerin kültürünü tanıtarak, öğrencilerin dil becerilerini gerçek yaşam bağlamında kullanabilmelerini sağlar. Yabancı dil meslekleri arasında yer alan İtalyanca öğretmeni, öğrencilerinin eğitim sürecinde aktif olmasını sağlama amacıyla çeşitli materyaller kullanmalı ve etkinlikler yapmalıdır.

18. Japonca Öğretmeni

Japonca öğretmeni, öğrencilere Japon dilini öğretme sorumluluğuna sahip eğitimcidir. Bu öğretmen, öğrencilerin Japonca dil bilgisi, gramer yapıları, kelime bilgisi ve doğru telaffuz konularında gelişim göstermelerini sağlar. Aynı zamanda, Japonca konuşma, yazma, okuma ve dinleme becerilerini geliştirir. Japonca öğretmeni, öğrencilere Japon kültürünü, edebiyatını ve geleneklerini tanıtarak dilin sadece dil bilgisi değil, kültürel bağlamda da anlaşılmasını sağlar. Bu sayede öğrenciler, Japonca'yı etkili bir şekilde öğrenirken, Japonya hakkında derinlemesine bilgi edinmiş olurlar. Dil okuyup olunabilecek mesleklerden biri olan Japonca öğretmeni, öğrencilerinin gelişimini takip etmeli ve ders planını bu yönde düzenlemelidir.

19. Bulgarca Öğretmeni

Bulgarca öğretmeni, öğrencilerine Bulgar dilini öğretme sorumluluğuna sahip bir eğitimcidir. Bu öğretmen, öğrencilerin Bulgarca dil bilgisi, gramer, kelime bilgisi, okuma, yazma, konuşma ve dinleme becerilerini geliştirmelerini sağlar. Ayrıca, Bulgar kültürü, tarihi ve edebiyatı hakkında da bilgi sunarak öğrencilerin dilin bağlamını daha iyi anlamalarını sağlar. Bulgarca öğretmeni, öğrencilerin dildeki çeşitli yapıları doğru şekilde kullanmalarına yardımcı olur ve onların dil becerilerini günlük yaşamda ya da profesyonel alanda etkili bir biçimde kullanabilmelerini hedefler. Bulgarca öğretmeni, öğrencilerin eğitim sürecinden verim almasını sağlamak için çeşitli etkinlikler düzenler ve öğrencileri eğitim sürecinin merkezinde tutar.

20. Hititolog

Hititolog, Hitit Uygarlığı'na ait dil, kültür, hukuk, sanat, ekonomi, din gibi birçok alanı inceleyen ve bu alanlarda araştırmalar yapan kişidir. Hititologlar, Hititlerin yazılı belgelerini, dilini, arkeolojik buluntuları ve tarihi metinleri analiz ederek, bu uygarlığın toplumsal yapısını, inanç sistemini ve günlük yaşamını anlamaya çalışırlar. Hititologlar, Hitit kültürünün tarihsel gelişimini ortaya koymanın yanı sıra, bu uygarlığın diğer antik uygarlıklarla olan ilişkilerini de inceleyerek, tarihsel bağlamda önemli veriler sunarlar. Hitit kültürü alanında bilgi sahibi olması gereken hititolog, Hitit Uygarlığı’na ait belgelerin çevirilerini ve değerlendirmelerini yapar.

21. Farsça Öğretmeni

Farsça öğretmeni, hizmet verdiği eğitim kurumunda öğrencilere Fars dili hakkında okuma, yazma, konuşma ve anlama becerileri kazandırmayı amaçlayan eğitimcidir. Farsça öğretmenleri, dil bilgisi, edebiyat, kültür ve tarih gibi konuları kapsayan dersler sunarak, öğrencilerin Fars dilindeki yetkinliklerini geliştirmelerine yardımcı olurlar. Aynı zamanda, Farsça konuşulan bölgelerin kültürel mirasını ve edebiyatını da tanıtarak, öğrencilere dilin derinliklerini ve kullanımını öğretirler. Farsça öğretmeni, öğrencilerinin dersten aldığı verimi arttırabilmek için onların pratik yapmasına olanak tanır.

Yabancı Dil Mesleklerinin Avantajları Nedir?

Yabancı dil meslekleri avantajları şunlardır:

• Üniversite sınavında bu alandan sınava giren öğrenci sayısı azdır.
• Üniversite sınavında başarılı olmak içi sayısal ve sözel ağırlıklı soruları çözmek gerekmez.
• Yabancı dil bölümleri, okuması keyifli, dil öğrenmeyi sağlayan bir bölümdür.
• Yabancı dil bölümlerinde eğitim alarak farklı kültürler hakkında bilgi sahibi olmak mümkündür.

Yabancı Dil Mesleklerinin Zorlukları Nedir?

Yabancı dil meslekleri zorlukları şunlardır:

• Ezber yeteneği gerektirir.
• Ana dil dışında farklı bir lisan olduğu için daima yeni kelimeler ile karşılaşılır.
• Meslek çeşitliliği azdır.

Yabancı Dil Mesleklerinde Ortalama Emeklilik Yaşı Nedir?

Yabancı dil mesleklerinde ortalama emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60’tır. 8 Eylül 1999'dan sonra işe başlayan kamu çalışanı erkekler 25 yıl, kadınlar 20 yıl süreyle prim ödediklerinde, istedikleri zamanda emekli olmaktadır. Yabancı dil meslekleri için ortalamadan daha erken ya da daha geç bir emeklilik yaşı söz konusu değildir. Yabancı dil mesleklerinin emeklilik yaşı, sayısal, sözel ve eşit ağırlık meslekleri ile aynıdır.

Yabancı Dil Meslekleri için Maaş Ortalaması Nedir?

Yabancı dil meslekler için maaş aralığı 25.000 TL ile 90.000 TL arasındadır. Yabancı dil meslekler için alt ve üst limit maaş aralıkları aşağıdadır: 

• Yabancı dil mesleklerinden İngilizce öğretmenleri için maaş aralığı 25.000 TL - 55.000 TL’dir.
• Yabancı dil mesleklerinden turist rehberleri için maaş aralığı 35.000 TL - 80.000 TL’dir.
• Yabancı dil mesleklerinden çevirmenler için maaş aralığı 35.000 TL - 75.000 TL’dir.
• Yabancı dil mesleklerinden filologlar için maaş aralığı 40.000 TL - 90.000 TL’dir.
• Yabancı dil mesleklerinden editörler için maaş aralığı 30.000 TL - 65.000 TL’dir.

Yabancı dil bölümünden mezun olan bireylerin maaşları, genellikle deneyim süresine ve çalıştıkları sektörlere göre değişkenlik gösterir. Özellikle kamu ve özel sektör arasındaki maaş farkları, önemli bir belirleyicidir; kamu kurumlarında maaşlar, özel sektöre kıyasla daha yüksek olma eğilimindedir. Yabancı dil alanındaki meslekler arasında, filologlar en yüksek maaş ortalamalarına sahip olan gruptur. Bununla birlikte, çevirmenler, öğretmenler, editörler ve turist rehberleri de farklı maaş aralıklarında yer alır.

Çevirmenler, özellikle uzmanlık alanlarına ve çalışma şekillerine göre (serbest çalışmak ya da bir kurumda çalışmak gibi) maaşlarını belirleyen faktörlere sahiptir. Edebi çeviri ile teknik çeviri arasında da ciddi maaş farkları olabilir. Öğretmenler ise genellikle devlet okulları ya da özel dershanelerde çalışırken, özel okul öğretmenlerinin maaşları genellikle kamuda çalışanlara göre daha yüksek olabilir. Editörler, özellikle medya ve yayıncılık sektöründe, metin türüne (kitap, dergi, dijital içerik) ve deneyim seviyesine göre farklı maaşlar alabilir. Turist rehberleri de, özellikle turist yoğunluğunun fazla olduğu bölgelerde, tecrübe ve dil bilgisi açısından iyi bir kazanç sağlayabilirler.

Genel olarak, yabancı dil bölümü mezunlarının maaşlarını etkileyen en önemli faktörlerden biri de dil bilgisi ve uzmanlık alanıdır. Bu nedenle, alanında uzmanlaşan bireyler, daha yüksek maaşlar alabilmektedirler.