Roman Nedir? Roman Nasıl Yazılır?

Roman bir kişi ya da bir grup insanın serüvenlerinin, düşünce ve duygu süreçlerinin kuralları belirlenmiş bir evrende sanatsal kaygı güderek özgün bir biçimde öykülenmesiyle oluşturulan kurgusal yazı sanatıdır.

Roman Nedir?

Roman, insanların hayat tecrübelerini ve başlarından geçen olayları kurmaca ya da gerçeğe uygun olarak konu edinen düz yazı biçimindeki edebi metindir.

Edebi metinlerin bir alt dalı olan roman, diğer edebi metinlere kıyasla daha uzundur. Romanlarda genellikle yaşanan ya da yaşanması imkansız olmayan olaylar konu alınır. Romanın en önemli özelliği bir olay örgüsünde ilerliyor olmasıdır. Romanda bahsedilen temalar yazarın hayal gücüne bağlı olarak değişkenlik gösterir.

Romanın Temel Bileşenleri

Romanı oluşturan dört temel bileşen şu şekildedir:

• Kahraman: Romandaki olayları hazırlayan, başlatan veya olay örgüsünü genişleten kişilere kahraman denir.
• Zaman: Olayların başlangıcından sonuna kadar geçen süreyi kapsar. Zamanın akışı, klasik romanda kronolojik; modern romanda ise sıçramalı biçimde ilerler. Yazar olayları belli bir yerden başlayıp belli bir sona ulaştıracağı gibi geçmişe göndermeler yaparak da oluşturabilir.
• Mekan: Bir romanda olayların geçtiği yere mekan denir. Mekanlar, olayların gelişimine göre yazar tarafından değiştirilebilir. Roman yazarı, mekan seçimi ile toplumsal bir ortamı okuyucuya sunmuş olur. Böylece olayların gelişimi, kahramanların davranışları ve kişilikleri daha açık bir biçimde anlaşılır.
• Olay: Zaman ve mekana bağımlı olarak kahramanları etkileyen durumlardır. Hikaye boyunca kahramanlar kendilerini direkt veya dolaylı yoldan etkileyen olaylar ile karşılaşır. Bir olay karmaşık veya yalın olabilir. Yazar birden fazla bağımsız olayı bir araya getirerek olay örgüsünü oluşturur.

Romanda Tip ve Karakter Nedir?

Tip, içinde bulunduğu dönemin özelliklerini yansıtır. Tek boyutlu ve toplumda karşılığı rahatlıkla bulunabilecek özelliklere sahiptir. Tip olaylara doğrudan etki edemez. Karakter, tiplemelerden farklı olarak kendine has kişiliğe ve çok yönlü özelliklere sahiptir. Karakter romandaki olaylardan doğrudan etkilenen veya olayları etkileyen kişidir.

Roman Türünün Özellikleri

Roman türünün özellikleri şu şekildedir:

• Uzun anlatıma dayalı kurgusal yazılardır.
• Olay örgüsü neden - sonuç ilişkisi taşır.
• Olay ve kahramanlar geniş bir perspektifte anlatılır.
• Romanın ana yapısını yer, zaman kahramanlar ve olay oluşturur.
• Karakter ve mekan betimlemeleri detaylıdır.
• İçeriğine göre ve yazım tekniklerine göre farklı türleri vardır.

Roman Türleri:

Roman türleri şunlardır:

1. Temasına göre sınıflandırılan romanlar
2. Sanat akımlarına göre sınıflandırılan romanlar

1. Temasına Göre Sınıflandırılan Romanlar

Temasına göre sınıflandırılan romanlar şu şekilde sıralanabilir:

1. Tarihi roman
2. Macera romanı
3. Sosyal roman
4. Tahlil romanı
5. Bilim kurgu romanı

1. Tarihi Roman

İçeriğini karakterlerin deneyimlediği farklı olaylardan alır. Macera romanında aksiyon baştan sona kesintisiz devam edebilir. Roman, okuru heyecanlandıran ve merakta bırakan sürükleyici olaylar içerir. Macera romanlarında polisiye en sık işlenen konulardandır.

2. Macera romanı

İçeriğini karakterlerin deneyimlediği farklı olaylardan alır. Macera romanında aksiyon baştan sona kesintisiz devam edebilir. Roman, okuru heyecanlandıran ve merakta bırakan sürükleyici olaylar içerir. Macera romanlarında polisiye en sık işlenen konulardandır.

3. Sosyal roman

Toplumu, toplumu oluşturan bireylerin yaşamını ve dinamiklerini kullanarak anlatan roman türüdür. Sosyal romanlar, toplumda yaşanan olayların yazıya aktarılmış bir portresidir. Sosyal romanlar da kendi içerisinde sınıflandırılır. Bu türler gelenek ve görenekleri konu alan töre romanları, salt bir düşünceyi aktaran tezli romanlar ve köy yaşamını konu alan köy romanlardır.

4. Tahlil romanı

Konu alınan karakterin psikolojik yönden çözümlendiği roman türüdür.

5. Bilim kurgu romanı

Bilim kurgu romanlarında teknoloji ve bilim temaları ön plandadır. Yazar, bu romanlarda hayal gücünü kullanarak sıra dışı olaylar anlatır.

2. Sanat Akımlarına Göre Sınıflandırılan Romanlar

Sanat akımlarına göre sınıflandırılan romanlar şu şekilde sıralanabilir:

1. Realist roman
2. Romantik roman
3. Natüralist roman
4. Postmodern roman

1. Realist roman 

Romanda yer alan karakterlerin, olayların ve mekanların detaylı bir üslupla anlatıldığı roman türüdür. Yapılan karakter ve mekan tasvirleri yazarın müdahalesi olmadan doğrudan anlatılır.

2. Romantik roman 

Karakterlerin duygu ve düşünce süreçlerinin vurgulandığı roman türüdür. Yazar, yaptığı betimlemelerde olaylara ve karakterlerin düşüncelerine müdahale eder.

3. Natüralist roman

Yazarın romanının içeriğini bilimsel araştırma yöntemleri kullanarak oluşturduğu roman türüdür. Karakterler toplumda yapılan gözlemlerle özenle seçilir. Yazara göre olay örgüsü, karakterlerini test edebileceği bir laboratuvardır. Yazar, karakterleri olay örgüsü içerisinde manipüle ederek sonuçları gözlemler. 

4. Postmodern roman

Postmodern roman türüne göre olayın tasvirinde üslup yerine anlam öne çıkar. Yaşananların niteliğinden çok okuyucunun çıkardığı anlam önemlidir. 

Roman Nasıl Yazılır?

Roman yazmada kullanılan bazı teknikler şu şekilde sıralanabilir:

1. Özgün fikirler bulun.
2. Temanız ile ilgili kitaplar okuyun.
3. Olay örgüsünde çatışmaya yer verin.
4. Kurgunuzu özetleyin.
5. Roman yazma sürecini organize edin.
6. Eserinizi mükemmelleştirin.
7. Deneyiminizi içselleştirin.

1. Özgün fikirler bulun

Roman yazmaya başlamanız için gerekli ilk aşama özgün bir fikir bulmaktır. Özgün bir fikrin bulunması uzun ve yorucu bir süreç olabilir. Fikir bulma sürecinde dikkatiniz dağılabilir, kendinizi başka işler yaparken bulabilirsiniz. Sabırlı olun ve pes etmeyin. Özgün fikriniz sizden sadece bir adım uzakta.

Özgün bir fikir bulduğunuzda bu fikrinizi geliştirmekte zorlanabilirsiniz. Kitabınızda yer almasını planladığınız tema hakkında birkaç paragraf yazı yazın. Bu kısa metin, kitabınızdaki vurucu gücü oluşturacak fikirlerinizi ortaya çıkarmada etkili olacaktır. Unutmayın, kitabınızın teması ve okuyucuda bırakacağınız düşünce birbirinden farklıdır.

2. Temanız ile ilgili kitaplar okuyun

Roman yazarı öncelikle iyi bir okuyucu olmalıdır. İnsanların zevk ve tercihlerini bilmek oluşturacağınız kahramanları ve tema belirtmenizde size yardımcı olacaktır. Öte yandan iyi bir okuyucu olmak, planladığınız temayı anlatırken karşılaşabileceğiniz zorlukları ve kolaylıkları görmenizi sağlayacaktır.

3. Olay örgüsünde çatışmaya yer verin

Kurguladığınız hikayelerin belli bir çizgide gitmesinden kaçının. Karakterleriniz için çatışmalar yaratmak olay örgüsünü daha kolay yönlendirebilir kılar. Yarattığınız çatışmalar hikayenizin temposunu ayarlamanızı kolaylaştırır. Karakterinizin amacına ulaşmak için ilerlediği yoldaki engelleri tek tek aşması okuyucunun merak duygusunu ve kitabın sürükleyiciliğini artırır. 

Olay örgüsünde kullanılacak çatışma türleri şunlardır:

• İç çatışma: Karakterlerin iç dünyasında yaşadığı duygu ve düşünce süreçlerini okurlara aktarabilirsiniz.
• Dış çatışma: Dış çatışma, hikayenizi oluşturmayı planladığınız zaman ve mekanlarda karakterlerden bağımsız olan olaylardır. Karakterinizi bu olaylar karşısında verdiği tepkiler ve ortaya koyduğu çaba okurlarınız ile karakteriniz arasında kurulacak bağı sıkılaştırır. 

4. Kurgunuzu özetleyin

Kurgu özetleme yöntemleri şu şekildedir:

• Zihinsel harita: Kurguda oluşturduğunuz kahramanlar, mekanlar, çatışmalar gibi olguların liste halinde grafiğini çıkarın ve gruplandırın. Zihinsel üretim süreçlerinde görselleştirme verimliliği artıran etkili bir yöntemdir.
• İskelet yapı: Olay örgüsünde bulunan büyük kırılma noktalarını ortaya çıkarın. Ana karakterinizin kırılma noktasından geçişinde vereceği tepkileri geliştirin.
• Geçişler: Kırılma noktası sayılmayan ancak hikayenin olay örgüsü için mutlaka olması gereken sahneler ve diyalogları belirleyin. Bu geçişleri geliştirebilir, hikayenizdeki rolünü artırabilirsiniz.

Kurgunuzu özetleyerek olay örgüsünü geliştirecek detayları ortaya çıkarabilirsiniz.

5. Roman yazma sürecini organize edin

Roman yazma sürecinde dikkat edilmesi gereken noktalar şunlardır:

• Roman yazmaya başlamadan önce süreçteki ana faktörün kendiniz olduğunu unutmayın.
• Ortaya koyacağınız eser için çalışma planı hazırlamanız verimliliği artıracaktır.
• Planınızı başarabileceğiniz makul hedeflere bölün ve hedeflere ulaştığınızda elde edeceğiniz ödüller belirleyin.
• Çalışma saatlerinde dikkatinizin bozulmasına izin vermeyin. 
• İçeriğinizi çok sessiz olmayan ancak dikkatinizi dağıtacak ortamlarda yazmaya gayret edin.
• Telefonunuzu mutlaka odak modunda tutun. Böylece ardı ardına gelen bildirimlerin dikkatinizi dağıtmasının önüne geçebilirsiniz. 
• Dikkatinizi korumak için 40 ile 50 dakika arasında kısa süreli molalar verin.
• Romanınızı oluşturacağınız araç seçimini doğru yapmanız verimliliğinizi artıracak bir diğer faktördür. Kalem kağıt kullanarak yazmaya başladığınız bir romanı dijital ortama aktarmak oluşturduğunuz planda aksamalara neden olabilir. 
• Dijital ortamda oluşturacağınız içeriklerde taslak oluşturmak veya bu taslakları değiştirmek daha kolaydır. Ayrıca aniden ortaya çıkan seyahatlere sahip bir işte çalışıyorsanız içeriğinizi dijital ortamda oluşturmanız verimliliği arttıracaktır.
  Organizasyonu fikir aşamasını tamamladıktan sonra yapmak yazım sürecinde verimliliği artıracaktır.

6. Eserinizi mükemmelleştirin

Roman yazım süreci uzun bir yolculuktur. Yazı sürecinizi tamamlamanız kitabın basıma hazır olduğu anlamını taşımaz. Hikayenin bölümlerini tekrar tekrar okumak olay örgüsündeki boşlukları doldurmanızı sağlar. Bölümleri tekrar tekrar yazmanız hikayenizi hatalardan ve sıradanlıktan ayırarak mükemmel hale getirir. Eserinizi kusursuz yapacak diğer bir madde ise her okuyucunun dikkatini çekmeyen ufak detaylardır.

7. Deneyiminizi içselleştirin

Roman yazımını tamamladığınızda sürece yönelik bireysel farkındalığınızı arttırın. Kendinize yönelik yapacağınız değerlendirmeler yeni bir roman yazım süreci için size yol haritası oluşturacaktır. Başarıya giden yolda zorlandığınız noktaları ve problem çözme yönteminizi belirleyin. Motivasyonunuzu arttıran durumları keşfederek ödül listenizde yer verin. Edindiğiniz tecrübeleri kaydetmeniz yeni deneyimler için bireysel farkındalığınızı yükseltecektir. Unutmayın, bireysel bir ürün ortaya çıkarırken alabileceğiniz en iyi referans kaynağı sizsiniz.