Makale Nedir? Nasıl Yazılır? Özellikleri ve Türleri Nelerdir?

Makale; alanında uzman bir kişinin bilgi vermek, bir savı ispatlamak veya desteklemek amacıyla yazdığı yazılı metindir. Gazete, dergi ve akademik yayınlarda yer alan bu yazı türü, nesnel ve kanıta dayalı bir anlatım gerektirir.

Makale, bilimsel veriler ve istatistiksel bilgilerle desteklenmelidir çünkü nesnelliği korumak esastır. Bu nedenle yazarın güvenilir kaynaklardan faydalanarak konuyu detaylı bir şekilde ele alması gerekir. Makalede kullanılan dil sade, anlaşılır ve doğrudan olmalıdır; süslü ve ağdalı anlatımdan kaçınılır. Okuyucunun ilgisini çekmek ve doğru bilgi aktarımı sağlamak için içerik dikkatli bir şekilde hazırlanmalı, mantıklı bir akış içinde sunulmalıdır.

Makale Ne Demek?

Makale, Türk Dil Kurumuna (TDK) göre “ekonomi, bilim, fen gibi konuların yanı sıra siyasi ve toplumsal alanlarda yazılan, dergi ve gazetelerde yayımlanan, yorumlayıcı ve açıklayıcı yazı” olarak tanımlanır. Günümüzde makale, edebiyat, sanat, tarih, ekonomi, sosyal bilimler ve sağlık gibi birçok farklı alanda yazılan ve yaygın olarak kullanılan bir yazı türüdür.

Makale yalnızca gazete ve dergilerde yayımlanmakla kalmaz aynı zamanda dijital ortamda da sıkça yer alır. İnternet sayesinde akademik, bilimsel veya genel okuyucu kitlesine hitap eden birçok makaleye ulaşmak mümkündür. Makalenin temel amacı, belirli bir konuda bilgi vermek, bir görüşü açıklamak, bir sorunu ele almak, hipotezleri test etmek veya bir savı kanıtlamaktır. Bu nedenle makalelerde nesnel ve açıklayıcı bir dil kullanılması esastır. Süslü anlatımdan kaçınılarak sade bir üslup tercih edilir ve bilimsel veriler, istatistikler ile güvenilir kaynaklara dayalı içerikler sunulması önem taşır.

Makale yazmak, sadece bir hobi olarak değil aynı zamanda bir iş olarak da yapılabilmektedir. Özellikle dijital ortamda, birçok internet sitesi makale yazarları aramaktadır. Makale yazarak para kazanmak mümkündür. Bunun için, belirli bir konuda uzmanlaşmak, okuyuculara faydalı ve ilgi çekici bir içerik sunmak, SEO uyumlu makaleler yazmak gibi faktörler önemlidir.

Makale Nasıl Yazılır?

İyi bir makale şu şekilde yazılır:

1. Makale ve yazınızın konusunu belirleyin, araştırma yapın. Makalenizin temelini oluşturacak konuyu seçin ve güvenilir kaynaklardan bilgi toplayın.
2. Hedef kitlenizi tanımlayın. Yazınızı kimin okuyacağını bilmek, dil ve üslubunuzu belirlemenize yardımcı olur.
3. Ana fikrinizi oluşturun. Makalenin temel mesajını belirleyerek yazınızı bu doğrultuda şekillendirin.
4. Taslak hazırlayın. Giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini içeren bir taslak oluşturun.
5. Giriş bölümünü yazın. Konuyu tanıtan, okuyucunun ilgisini çekecek bir giriş yazın.
6. Gelişme bölümünü detaylandırın. Ana fikirlerinizi destekleyen argümanlar ve örnekler ekleyerek yazınızı genişletin.
7. Sonuç kısmını oluşturun. Özetleyici ve vurucu bir sonuç yazarak makalenizi tamamlayın.
8. Kaynaklarınızı ekleyin. Eğer akademik bir makale yazıyorsanız, kullandığınız kaynakları belirtin.
9. Düzenleme ve düzeltme yapın. Yazım hatalarını kontrol ederek, akıcılığı arttıracak düzenlemeler yapın.

İyi bir makale yazımı, iyi bir planlama ve dikkatli bir düzenleme gerektirir. Yapısal bütünlüğü koruyarak ve okuyucunun ilgisini çekerek başarılı bir makale oluşturabilirsiniz. Yazarın makaleyi doğru yazmak için yazıda nelere yer verip yer vermemesi gerektiğini önceden bilmesi gerekir.

Makalenin Özellikleri Nelerdir?

Makalenin özellikleri aşağıdaki gibidir.

• Makale, nesnel nitelikte bir yazı türüdür.
• Çoğunlukla bilgi vermek ya da bir düşünceyi desteklemek için yazılır.
• Makale her konuda yazılabilir.
• Temel olarak giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşur.
• Yalın ve net bir anlatım dili vardır.
• Söz sanatları kullanılmaz.
• Makalede anlatılan konu kanıtlanmalıdır. 
• İstatistiki ve bilimsel veriler makalede yer alabilir.
• Genellikle gazetelerde ve dergilerde yayımlanır.

Makalenin özellikleri türüne göre değişiklik gösterebilir fakat genel hatlarıyla bu şekilde anlatılabilir. Makale yazmadan önce bu özelliklerin neler olduğu öğrenilmeli ve bu kriterlere uygun olarak hareket edilmelidir.

Makale Türleri Nelerdir?

Makale türleri aşağıda listelenmiştir.

1. Bilimsel makale
2. Derleme makale
3. Edebi makale
4. Gazete makalesi

1. Bilimsel Makale Nedir?

Bilimsel makale, belirli bir konunun bilimsel araştırma yöntemleriyle incelenerek elde edilen bulguların sistematik ve akademik bir formatta sunulduğu yazılı çalışmalardır. Fen bilimlerinden sosyal bilimlere kadar geniş bir yelpazede yazılabilen bu makale türü, konuyla ilgili somut kanıtlar ve objektif veriler sunmak zorundadır.

Bilimsel makaleler belirli bir yazım formatına sahiptir ve başlık, özet, giriş, yöntem, bulgular, sonuç, tartışma veya öneriler ve kaynakça bölümlerinden oluşur. Her bölüm, makalenin bilimsel geçerliliğini sağlamak ve okurun konuyu daha iyi anlamasını kolaylaştırmak için titizlikle hazırlanmalıdır. Ayrıca bilimsel makaleler hakemli dergilerde yayımlanarak akademik camiada değerlendirilmeye alınır ve bilim dünyasına katkıda bulunur.

2. Derleme Makale Nedir?

Derleme makale, belirli bir konu hakkında daha önce yayımlanmış araştırma ve çalışmaların sistemli bir şekilde bir araya getirilerek analiz edildiği bir makale türüdür. Bu tür makaleler, belirli bir konuda mevcut bilgileri sentezleyerek okuyucuya kapsamlı ve derli toplu bir perspektif sunar.

Derleme makaleler sistematik analiz ve meta analiz şeklinde hazırlanır. Sistematik analiz, belirlenen bir konu üzerine yapılan önceki araştırmaları belirli kriterler doğrultusunda inceler ve değerlendirir. Meta analiz ise farklı çalışmaların nicel verilerini birleştirerek istatistiksel sonuçlar elde etmeyi amaçlar.

Bu tür makaleler özellikle hakkında dağınık veya sınırlı bilgi bulunan konuların bütüncül bir şekilde ele alınmasına yardımcı olur. Bilimsel araştırmalarda literatür taraması yaparken sıkça başvurulan kaynaklar arasında yer alır ve araştırmacılara konu hakkında derinlemesine bir anlayış kazandırır.

3. Edebi Makale Nedir?

Edebi makale, sanat, dil ve edebiyat konularında yazılan makale türüdür. Bu makalelerde yazar, toplumsal veya siyasi konular hakkında kendi görüşlerini ifade edebilir.

Edebi makalelerde anlatım, bilimsel makalelere kıyasla daha sanatsal ve süslü olabilir. Ancak yazarın iletmek istediği düşünceleri okuyucuya açık ve net bir şekilde aktarması gerekir. Anlaşılır bir dil kullanmak, metnin etkisini arttırır ve okuyucunun yazıyı daha iyi kavramasını sağlar.

Bilimsel makalelerin aksine edebi makalelerde özet, yöntem, bulgular gibi akademik bölümler yer almaz. Bunun yerine yazarın ele aldığı konuya özgü bir yapı kullanılır ve içerik daha serbest bir anlatımla sunulur.

4. Gazete Makalesi Nedir?

Gazete makalesi, güncel olaylar hakkında yazılan ve yazarın kendi görüşünü savunduğu bir makale türüdür. Bu tür makaleler, adından da anlaşılacağı gibi gazetelerde yayımlanır ve toplumsal, siyasi, ekonomik veya kültürel konuları ele alabilir.

Gazete makalelerinde bilimsel makalelerden farklı olarak atasözü, deyim ve edebi anlatımlara yer verilebilir. Okuyucunun ilgisini çekmek ve konuyu daha etkili bir şekilde anlatmak için sanatsal üslup kullanılabilir. Ancak bu anlatım biçimi yazarın mesajını net bir şekilde iletmesine engel olmamalıdır.

Bilimsel makalelerin aksine gazete makalelerinde bulgular, özet, yöntem ve kaynakça gibi akademik bölümler bulunmaz. Konu, yazarın bakış açısıyla ele alınır ve okuyucuya yorum yapma fırsatı sunacak şekilde aktarılır.

Makale Yazarken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Makale yazarken dikkat edilmesi gerekenler şunlardır:

1. Konuyu net bir şekilde belirleyin. Yazacağınız makalenin kapsamını ve ana fikrini önceden netleştirin.
2. Kaynaklardan destek alın. Güvenilir ve akademik kaynakları kullanarak makalenizi sağlam temellere oturtun.
3. Hedef kitlenizi tanıyın. Yazınızı okuyacak kişilerin bilgi düzeyini ve beklentilerini göz önünde bulundurun.
4. Akıcı ve anlaşılır bir dil kullanın. Gereksiz süslemelerden kaçınarak okuyucunun konuyu rahatça kavrayabileceği bir üslup benimseyin.
5. Mantıksal bir yapı oluşturun. Giriş, gelişme ve sonuç bölümlerini düzenli ve tutarlı bir şekilde oluşturun.
6. Kaynakça ekleyin. Kullandığınız bilgileri ve referansları doğru şekilde kaynakça bölümünde gösterin.
7. Dilbilgisi ve yazım kurallarına dikkat edin. Yazınızı tamamladıktan sonra imla ve dil bilgisi hatalarını kontrol edin.
8. Bağlantılı paragraflar oluşturun. Paragraflar arasında geçişlerin tutarlı olmasına özen gösterin.
9. Görseller ve grafiklerden yararlanın. Konuyu destekleyen görseller ekleyerek anlatımı güçlendirin.
10. Son okumayı yapın. Makalenizi bitirdikten sonra tekrar okuyarak eksik veya hatalı kısımları düzelttiğinizden emin olun.

Makale yazımı dikkatli bir planlama ve özen gerektirir. Doğru teknikleri kullanarak hem okuyucuya faydalı hem de akademik açıdan güçlü bir içerik ortaya koyabilirsiniz.

En İyi Makale Siteleri Hangileridir?

En iyi makale siteleri şunlardır:

1. Google Akademik (Google Scholar) – Çeşitli akademik makalelere, tezlere ve kitaplara erişim sağlar.
2. YÖK Ulusal Tez Merkezi – Türkiye'de hazırlanmış yüksek lisans ve doktora tezlerine ulaşma imkanı sunar.
3. DergiPark – Türkiye’de yayımlanan akademik dergileri içeren bir platformdur.
4. Academia.edu – Araştırmacıların makalelerini paylaştığı ve akademik içerik sunduğu bir sitedir.
5. ResearchGate – Bilim insanları ve akademisyenlerin çalışmalarını yayımladığı ve tartıştığı bir platformdur.
6. TR Dizin – Türkiye merkezli akademik dergileri içeren bir veri tabanıdır.
7. ScienceDirect – Çeşitli bilimsel alanlarda yayımlanan akademik makalelere erişim imkanı sunar.
8. PubMed – Sağlık ve tıp alanında bilimsel makalelere ulaşmak için kullanılan bir kaynaktır.

En iyi makale siteleri olarak bilinen bu platformlar, akademik araştırmalar ve bilimsel çalışmalar için güvenilir kaynaklar sunarak araştırmacıların bilgiye hızlı ve etkili bir şekilde ulaşmasını sağlar.