Köy Enstitüleri Nedir?

Köy enstitüleri, Türkiye'de ilkokul düzeyinde eğitim verecek öğretmenleri yetiştirmek amacıyla açılan eğitim kurumlarıdır.

Köy enstitüsü, köylerdeki okuma-yazma oranını arttırmak amacıyla kurulmuştur ve bu kurumlarda daha çok mesleki gelişime yönelik dersler verilmiştir. Köy enstitüleri; ziraat, sanat, sağlık, demircilik ve marangozluk gibi alanlarda eğitimli kişilerin yetişmesine aracı olmuştur.

Köy Enstitüleri Ne Zaman Kurulmuştur?

Köy enstitüleri, 17 Nisan 1940'ta 3803 sayılı yasa ile Van ilinin Erciş ilçesinde kurulmuştur.

Köy Enstitüleri Kim Tarafından Kurulmuştur?

Köy enstitülerinin kuruluşunda dönemin cumhurbaşkanı İsmet İnönü, İsmail Hakkı Tonguç ve milli eğitim bakanı Hasan Âli Yücel etkili olmuştur. ABD'li filozof John Dewey'in Türk eğitim sistemini gözlemledikten sonra hazırladığı rapor ve onun yaparak yaşayarak öğrenmeye dayalı eğitim metodu da köy enstitüsü fikrinin doğuşunda etkili olmuştur.

Türkiye'de Kurulmuş Köy Enstitüleri Nelerdir?

Türkiye'de kurulmuş köy enstitüleri ve kuruluş yılları şunlardır:

• Akçadağ (1940)
• Akpınar-Ladik/ Samsun (1940)
• Aksu-Antalya (1940)
• Arifiye-Sakarya (1940)
• Beşikdüzü-Trabzon (1940)
• Cılavuz-Kars (1940)
• Çifteler-Eskişehir(1939)
• Dicle-Diyarbakır (1944)
• Düziçi-Adana (1940)
• Erciş-Van (1948)
• Gölköy-Kastamonu (1939)
• Gönen-Isparta (1940)
• Hasanoğlan-Ankara (1941)
• İvriz-Konya(1941)
• Kepirtepe-Kırklareli (1939)
• Kızılçullu-İzmir (1939)
• Ortaklar-Aydın (1944)
• Pamukpınar-Sivas (1941)
• Pazarören-Kayseri(1940)
• Pulur-Erzurum (1942)
• Savaştepe-Balıkesir (1940)

Köy Enstitülerinin Öğrenci Sayıları Nedir?

Köy enstitülerindeki öğrenci sayısının yıllara göre dağılımı şu şekildedir:

• 1937-1938 yılları: 286 öğrenci
• 1938-1939 yılları: 796 öğrenci
• 1939-1940 yılları: 1567 öğrenci
• 1940-1941 yılları: 5665 öğrenci
• 1941-1942 yılları: 8052 öğrenci
• 1942-1943 yılları: 10.161 öğrenci
• 1943-1944 yılları: 14.166 öğrenci
• 1944-1945 yılları: 15.561 öğrenci
• 1945-1946 yılları: 15.529 öğrenci

Köy Enstitülerinin Öğretmen Sayısı Nedir?

Köy enstitülerindeki öğretmen sayısının yıllara göre dağılımı şu şekildedir:

• 1937-1938 yılları: 21 erkek, 5 kadın olmak üzere toplam 26 öğretmen
• 1938-1939 yılları: 34 erkek, 7 kadın olmak üzere toplam 41 öğretmen
• 1939-1940 yılları: 50 erkek, 10 kadın olmak üzere toplam 60 öğretmen
• 1940-1941 yılları: 189 erkek, 46 kadın olmak üzere toplam 235 öğretmen
• 1941-1942 yılları: 214 erkek, 80 kadın olmak üzere toplam 294 öğretmen
• 1942-1943 yılları: 259 erkek, 101 kadın olmak üzere toplam 360 öğretmen
• 1943-1944 yılları: 298 erkek, 128 kadın olmak üzere toplam 426 öğretmen
• 1944-1945 yılları: 360 erkek, 145 kadın olmak üzere toplam 505 öğretmen
• 1945-1946 yılları: 403 erkek, 119 kadın olmak üzere toplam 522 öğretmen

Köy Enstitülerinde Hangi Dersler Verilmiştir?

Köy enstitülerinde verilen dersler şunlardır:

• Kültür dersleri (sanat, müzik, dokumacılık, halk oyunları, terzilik)
• Ziraat dersleri (arıcılık, bağcılık, tarım, balıkçılık)
• Teknik dersler (marangozculuk, inşaat, demircilik, duvarcılık)
• Sağlık dersleri

Köy Enstitülerinin Önemi Nedir?

Köy enstitülerinde eğitim alan kişiler, öğretmen olarak mezun olup Anadolu’nun farklı bölgelerinde okul inşa ederek halkı eğitmişlerdir. Bu kurumlarda yaparak yaşayarak öğrenme modeli uygulanmıştır. Örneğin her bir enstitü, kendine ait tarım arazisine sahip olmuş ve öğretmenler bu arazileri kullanarak Anadolu halkına modern tarım tekniklerini öğretmiştir. Sanat, sağlık ve teknik gibi alanlarda da dersler verilmiştir. Köy enstitülerinde dünya klasiklerinin okunması ve bir müzik aletinin öğrenilmesi zorunlu tutularak öğrencilerin kültürel olarak da kendini geliştirmesi sağlanmıştır. Dolayısıyla eğitim düzeyinin düşük olduğu bir dönemde köy enstitülerinin Anadolu topraklarının kalkınmasında büyük bir rolü olduğu söylenebilir.

Köy Enstitülerinin Kapatılması

II. Dünya Savaşı'nda SSCB lideri Joseph Stalin, Boğazlarda askeri üs kurmak ve Türkiye’den Kars, Artvin ve Ardahan’ı almak istemişti. Türkiye ise bu durum karşısında ABD’den yardım istemişti. ABD, Truman Doktrini ile Türkiye’ye ekonomik olarak yardım etmişti. Ancak Lütfi Arslan'ın doktora tezine göre,bazı çevreler Truman Doktrini ve Marshall Yardımı'nın, Türkiye'nin eğitim ile kültür alanlarındaki politikasını etkileyerek köy enstitülerinin kapanmasına neden olduğunu belirtir. Köy enstitülerinin kapatılmasında iç siyasi iklim de etkili olmuştur. Bu bağlamda köy enstitüleri, dönemin milli eğitim bakanı Reşat Şemsettin Sirer zamanında Köy Öğretmen Okulları’na dönüştürüldü. Ardından bu okullar, 27 Ocak 1954'te Demokrat Parti döneminde kapatıldı.

Köy Enstitülerinin Kuruluşunda Emeği Geçenler Kimlerdir?

Köy enstitülerinin kuruluşunda katkısı olan kişiler şu şekilde listelenebilir:

• Hasan Ali Yücel: Dönemin milli eğitim bakanıdır. Köy enstitüleri projesinin yürütülmesinde bizzat rol oynamıştır.
• İsmet İnönü: Dönemin cumhurbaşkanıdır. Köy enstitülerinin kuruluşunda katkısı büyüktür.
• John Dewey: ABD’li bir eğitim filozofudur. Türkiye’deki eğitim sistemini inceleyip rapor hazırlayarak köy enstitüleri fikrinin doğmasına katkı sağlamıştır.
• İsmail Hakkı Tonguç: Dönemin ilköğretim genel müdürüdür. Köy enstitülerinin mimarı olarak bilinir.

Enstitü Nedir?

Enstitü, bağımsız bir kuruluş şeklinde ya da bir üniversiteye bağlı olarak eğitim veya araştırma amacıyla açılan kurumdur.