Klinik Psikoloji Nedir?

Klinik psikoloji, bireylerin zihinsel ve davranışsal bozukluklarını inceleyen, değerlendiren ve tedavi eden bilim dalıdır. Değerlendirme sürecinde gözlem, görüşme ve psikolojik testleri kullanan klinik psikologlar tedavi sürecinde ise farklı yaklaşımlar kullanarak bozukluğu ortadan kaldırmaya veya etkilerini azaltmaya çalışır.

Klinik Psikoloji Ne Demek?

Amerikan Psikologlar Birliği’ne göre klinik psikoloji “Araştırma, ve eğitim alanlarında psikolojinin temel ilkelerinin ve yöntemlerinin uygulanması; zihinsel, duygusal, sosyal ve davranışsal alanda ise geniş klinik örneklemlerde uygulamalar yapılması” olarak tanımlanır.

Klinik Psikolojinin Tarihçesi Nedir?

Klinik psikoloji, Lightner Witmer tarafından 1896’da ilk psikoloji kliniğinin açılması ile kurulmuştur.

Psikoloji biliminin kurucusu olarak kabul gören Wilhelm Wundt’un öğrencisi olan Witmer, ilk kez 1904 yılında Pensilvanya Üniversitesinde klinik psikoloji dersleri vermeye başlamıştır. Aynı yıl, Klinik Psikoloji adını taşıyan dergiyi açan Witmer, klinik psikoloji alanının başmakalesini yayınlamıştır.

Klinik psikolojinin kökenleri Antik Yunan ve Orta çağa dayanmaktadır. Kayıtlı tarihin başlangıcından itibaren davranışlarda görülen bozulmaya ya da anormalliğe doğaüstü açıklamalar getirmeyen ilk kişi Hipokrat’tır. Hipokrat, davranışlardaki bozulmanın doğal nedenlerden kaynaklandığını belirtmiştir. Ona göre davranış bozuklukları diğer hastalıklar gibi dört vücut sıvısının dağılımının bir işlevinin sonucunda ortaya çıkardı. Klinik anlayış orta çağda terk edilerek davranışsal bozukluklara yönelik dini açıklamalar getirilmeye başlanmıştır. Doktorlarların çeşitli tedavi yöntemlerinin terk edilmesiyle din adamları tarafından yapılan dualar başlıca tedavi yöntemi haline gelmiştir. 1547 yılında Londra’da kurulan St Mary’nin Bethlehem’ı ruhsal bozukluğu olan kişilerin tedavisinin yapıldığı ilk hastane olmuştur. Tedavi yöntemleri oldukça sınırlı olan bu hastane, yeni hastaneler ve bakımevlerinin açılmasına öncülük etmiştir.

18. yüzyıldan itibaren Philippe Pinel ve Benjamin Rush’ın öncülüğünü yaptığı reformcular, akıl hastanelerinde daha insani yaşam koşulları ve tedavi uygulamaları sağlanmasında öncü olmuşlardır. Ruhsal hastalıkların bilimsel olarak araştırılmasını isteyen reformcular 19. yüzyıl sonunda doktorların tedavi sürecindeki rolünün belirginleşmesinde etkili olmuştur. Klinik psikolojinin gelişimini sağlayan önemli faktörlerden biri psikometrik gelenektir. Bu geleneğe göre insanların fiziksel ve zihinsel yetenekleri değerlendirilirdi. Psikometrik gelenek, klinik psikolojiden önce insanlar arasındaki farklılıkları belirlemede ve sistematik olarak değerlendirmede bir bilim dalı olarak görülmemiştir. Klinik psikolojinin kurulmasından sonra psikolojik testlerin kullanım amaçlarının ve yaygınlığının artması klinik psikolojinin gelişmesinde etkili olmuştur.

Klinik psikolojinin en önemli bileşenleri arasında özellikle Almanya'da Wundt tarafından geliştirilen araştırma teknikleri, İngiltere de geliştirilmiş psikometrik gelenek ve özellikle Fransa'da geliştirilmiş klinik gelenek bulunmaktadır. Bu gelenekler ve yöntemlerin yeni bir psikolojik uzmanlık alanı oluşturmak için 1890 yılında Amerika’da bir araya getirilmesiyle klinik psikoloji ortaya çıkmıştır.

Klinik Psikoloji Ne Yapar?

Klinik psikolojinin çalışma alanları farklılık gösterse de temel olarak zihin ve davranışlardaki bozulmaları inceler. Değerlendirme, tedavi, araştırma, öğrenme, danışmanlık ve yöneticilik klinik psikolojinin yaptığı çalışmalardır.

Klinik Psikoloji Çalışma Alanları Nelerdir?

Klinik psikologlar farklı alanlarda çalışmalar yapabilir. Klinik psikologlar ordu, emniyet güçleri ve cezaevleri gibi kurumlarda tanı, tedavi ve diğer değerlendirme süreçlerinde görev alabilir. Hastaneler, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezleri, toplum ruh sağlığı merkezleri veya tedavi kliniklerinde yer alarak sağlık hizmetlerinde çalışabilir. İş ve endüstri firmalarında eğitimci ve araştırmacı olarak hizmet verebilir. Klinik psikologlar, öte yandan üniversitelerde akademik çalışan olarak görev yapabilir.

Klinik Psikoloji Uygulamaları Nelerdir?

Klinik psikoloji uygulamaları şunlardır:

• Değerlendirme görüşmesi
• Gözlem ve görüşme uygulamaları
• Psikolojik test uygulamaları
• Bilişsel davranışçı psikoterapi
• Psikanalitik psikoterapi
• Bütüncül psikoterapi
• Göz hareketleriyle duyarsızlaştırma terapisi
• Grup terapisi
• Oyun terapisi
• Sanat terapisi
• Özel eğitim uygulamaları

Klinik Psikoloji Nasıl Davranışları İnceler?

Klinik psikoloji, zihinsel ve davranışsal sendromları inceler. Bu nedenle bireyin davranışlarını etkileyen algı, dikkat, hafıza gibi bilişsel süreçler ile ilgili çalışmalar gerçekleştirir. Yapılan çalışmalar, davranışların açıklanmasını sağlar.

Nasıl Klinik Psikolog Olunur?

Klinik psikoloji, psikoloji biliminin bir uzmanlık alanıdır. Bu nedenle ilk olarak üniversitede Psikoloji Bölümütamamlanarak klinik psikoloji yüksek lisans programlarından kabul alınması gereklidir. 

Klinik psikolog olmak için tamamlanması gereken koşullar şunlardır:

• Psikoloji lisans eğitimini 2.50/4 ve üzeri ortalamayla tamamlamak.
• Yabancı dil becerilerini ilgili sınavlarda kanıtlamak.
• Üniversiteler tarafından yapılan bilim sınavında başarı göstermek.
• Mülakat sürecinde başarı göstermek.
• Klinik psikoloji yüksek lisans eğitimini başarıyla tamamlamak.

Klinik psikoloji uygulamalı bir alan olması nedeniyle eğitim süreci uzundur. Bu nedenle klinik psikolog ünvanı elde ettikten sonra da uygulamaya yönelik deneyim kazanmak eğitimin önemli bir parçasını oluşturur. Öte yandan klinik psikoloji alanında çalışacak psikologlardan beklenen özellikler vardır. 

Klinik psikoloğun sahip olması gereken özellikler şunlardır:

• Kuramsal içeriğe ve uygulama yöntemlerine hakimiyet
• Süpervizyon sürecinde başarı
• Güçlü iletişim becerisi
• Etik değerlere uyum
• Analitik düşünme becerisi

Klinik Psikoloji ile İlgili Kitaplar Nelerdir?

Klinik psikoloji ile ilgili kitaplar şunlardır:

• Eğitimde kullanılan kuramsal bilgi içeren kaynak kitaplar
• Uygulama sürecinin örneklerini barındıran vaka analizleri
• Bireye sendromlar hakkında rehber oluşturacak kendi kendine tedavi kitapları
• Uygulamaya yönelik pratik yapılmasını sağlayan kitaplar
• Çeşitli sendromlara sahip karakterler içeren edebi eserler