Kapsayıcı Eğitim Nedir?

Kapsayıcı eğitim, bütün çocukların gereksinimleri doğrultusunda eğitim almalarını amaçlayan bir eğitim sürecidir. Peki kapsayıcı eğitim tam olarak nedir ve neleri kapsar? Kapsayıcı eğitimin faydaları nelerdir? Tüm bunların cevabını sizler için hazırladık.

Kapsayıcı Eğitim Nedir?

Kapsayıcı eğitim; çocukların bireysel özellikleri, gereksinimleri, ihtiyaçları ve tercihleri analiz edilerek hazırlanan bir eğitim sürecidir. Kapsayıcı eğitim, tamamıyla çocukların gereksinim duyduğu şeyler doğrultusunda hazırlanır. Böylece eğitimler, çocuklar için nitelikli bir hale dönüşür, katılım, dikkat ve ilgi oranları artar.

Kapsayıcı Eğitimin Faydaları Nelerdir?

Kapsayıcı eğitimin faydaları şunlardır:

• Engelli çocuklara, kendilerine uygun bir eğitim sistemi sunulur.
• Tüm çocukların gereksinimleri ve ihtiyaçları doğrultusunda eğitim düzenlenir.
• Eğitimde fırsat eşitsizliğinin önüne geçilir.
• Eğitimde adalet sağlanır.
• Eğitime ailelerin ve toplumun katılımı için öncülük edilir.
• Nitelikli eğitim için örnek teşkil eder.
• Engelli çocukların kendi yaşamlarında öz güveni yüksek olması sağlanır.
• Engelli bireylerin istihdama katılımı için altyapı oluşturulur.

Kapsayıcı Eğitim Nasıl Ortaya Çıkmıştır? Neden Kapsayıcı Eğitime İhtiyaç Vardır?

Kapsayıcı eğitim; toplum içinde varlık gösteremeyen, toplum tarafından dışlanmış, eğitimde fırsat eşitsizliğine uğrayan, eğitime ulaşmakta güçlük çeken çocuklar için oluşturulmuş bir eğitim süreci ve programıdır. UNESCO’ya göre bu eğitim programı, devletlerin, ülkelerindeki öğrenme çağındaki tüm çocuklara uygun şekilde eğitim stratejisi hazırlanmasını, planlı bir şekilde bu stratejilerin uygulanmasını ve etkilerinin gözlemlenmesini içerir.

UNESCO kapsayıcı eğitimin önemine vurgu yapmak için üç gerekçe öne sürmektedir:

• Eğitimsel gerekçe
• Sosyal gerekçe
• Ekonomik gerekçe

Eğitimsel gerekçe, öğrencilerin bireysel özellikleri ve gereksinimlerine uygun eğitim programlarının geliştirilmesini kapsar. Çünkü dünya ülkeleri bir eğitim standardı yakalamak ister ancak nitelikli eğitime ulaşmak için çocukların ihtiyaçları doğrultusunda bir eğitim hazırlanılması gerekir. Böylece eğitimdeki fırsat eşitsizliği ortadan kalkar, öğrencilerin öğrenme potansiyeli ortaya çıkar ve sosyal yaşamda kendilerini daha öz güvenli hissederler.

Sosyal gerekçe, çocukların adil ve eşit bir ortamda okuması gerekliliğini kapsar.

Ekonomik gerekçe ise tüm öğrencilerin bir arada eğitim görmesi gerekliliğini kapsar. Öğrencilerin farklı türde okullarda okuması büyük bir maliyet yaratır ve eğitimde gereksiz bir harcama bütçesi ortaya çıkar. Öğrencilerin okula değil, okulların öğrencilere uyum sağlaması gerekir.

Kapsayıcı Eğitimin Bileşenleri Nelerdir?

Kapsayıcı eğitimin temel prensibi, cinsiyet, din, dil, ırk, sağlık ve sosyoekonomik durumlardan bağımsız olarak bütün çocukların ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik düzenlemeler ve çalışmalar gerçekleştirmektir. Bu eğitim sisteminde etkisi bulunan bazı bileşenler söz konusudur. Kapsayıcı eğitimde payı olan bileşenler şunlardır:

• Okul
• Okul yönetimi
• Öğretmen
• Aile ve çevre
• Diğer

Bu bileşenler, kapsayıcı eğitime etkisi bulunan etmenlerdir. Kapsayıcı eğitimin gerektiği şekilde kapsamlı olabilmesi için her bir bileşenin doğru olması ve üzerindeki sorumlulukları yerine getirmesi beklenir.

Kapsayıcı Eğitimin Amacı Nedir?

Kapsayıcı eğitimin amacı; cinsiyeti, ırkı ve engellilik durumu gibi ayrıştırıcı sebeplerden dolayı hakkı olan eğitime ulaşamayan çocuklara gereken eğitimi ulaştırmaktır. Yapılan araştırmalara göre engeli olan çocukların, dışlanma, sağlık, eğitim ve sosyal yardım hizmetlerine erişme olasılığı daha düşüktür. Kapsayıcı eğitim ile kelimenin tam anlamıyla kapsayıcılık hedeflenerek ayrımcılığa uğrayan/uğramayan tüm çocuklara nitelikli eğitim sunabilmek için çalışmalar gerçekleştirilir.

Ayrımcılığa Neden Olan Faktörler Nelerdir?

Tüm dünyada çocuk, genç ve yetişkinler üzerinde yaşanan ayrımcılığın pek çok sebebi bulunmaktadır. Ayrımcılığa sebep olan en yaygın sebepler şunlardır:

• Etnik köken
• Din
• Cinsiyet
• Cinsel yönelim
• Sağlık durumu
• Sosyal statü

Dünyanın her yerinde yaşanan ayrımcılığın başlıca nedenleri bunlardır.