ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi Nedir?

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi, herhangi bir kriz durumunda işlerin düzenli ve disiplinli bir şekilde yapılmaya devam edilmesi için gerekli ilkeleri içeren standartlar bütünüdür.

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi risk sayısının azaltılması, kriz durumuna karşı gerekli tedbirlerin alınması için uygulanır. Küçük ya da büyük ölçekli olduğu fark etmeksizin birçok firma bu kriterleri uygulayarak herhangi bir sorun yaşandığında işlerde yaşanacak kesintilerin önüne geçmiş olur.

İş Sürekliliği Nedir?

İş sürekliliği, bir kurumda yapılması gereken işlerin herhangi bir kriz durumunda da devam ettirilmesidir. İş sürekliliği, kurumun piyasaya sunduğu ürün, mal ve hizmetlere ilişkin yerine getirmesi gereken görevleri her koşulda yapmasıdır. 

Kimi zaman şirketlerde beklenmeyen sorunlar ortaya çıkabilir. Örneğin piyasada yaşanan dengesizlikler, rekabetin artması, ülke ekonomisinin kötüye gitmesi gibi birçok problem ile karşılaşılabilir. İşte böyle durumlarda şirketlerin ayakta kalmak için üretime ve çalışmaya devam etmesi gerekir. Bunun için önceden tedbirler alınır ve çalışma sistemi kurulur. Tüm bunlar, kurumdaki iş sürekliliğini sağlamak için yapılır.

İş sürekliliğinin sağlanması için bir sistem oluşturulması gerekir. Bu sistem ISO 22301 standartları ile mümkündür. ISO 22301’e göre işlerin yapılmaya devam etmesi için yani iş sürekliliğini sağlamak için çalışanların kabul edilebilir düzeyde çalışması önemlidir. Böylece kriz anlarında da çalışan hakları gözetilmiş olur.

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi Standartları Nelerdir?

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi standartları şunlardır:

1. Organizasyon içeriği
2. Liderlik standardı
3. Planlama
4. Destek standardı
5. Operasyon
6. Performans değerlendirme
7. İyileştirme standardı

1. Organizasyon İçeriği

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi standartları arasında ilk sırada organizasyon içeriği yer alır. ISO 22301 Standartları’nda “Madde 4” başlığı altında geçen bu kriterler, kurum hakkında genel bilgi sahibi olmayı ve kurumun risk alma durumunu analiz etmeyi sağlar.

Organizasyonun hangi faaliyetlerde bulunduğu, ne kadar risk alma eğiliminde olduğu, aldığı risklerin iş birliği kurduğu kurumlara/kişilere nasıl etki edeceği gibi faktörler, organizasyon içeriği kapsamında ele alınır.

2. Liderlik Standardı

Kurumlarda iş sürekliliğini sağlamak için bir lidere ihtiyaç vardır. Bu liderin unvanı "iş sürekliliği yönetim sistemi lideri" şeklinde ifade edilebilir. Seçilen liderin iş sürekliliğini oluşturmak için neler yaptığını denetlemek amacıyla ISO 22301'e liderlik standardı eklenmiştir.

Liderlik standardı kapsamında şu kriterler incelenir:

• Kurum stratejileri ve politikasının iş sürekliliği hedeflerine göre kurulması
• Motive eden ve güçlendiren bir liderlik yapısına sahip olmak
• Kaynakların kullanılabilir seviyede olmasını sağlamak
• Performans ölçümü yaparak üst yönetime sunmak
• Organizasyonun hedeflerini yansıtan, sürekli iyileştirmeyi amaç edinen ve işle ilgili olan herkese duyurulan bir iş sürekliliği politikası oluşturmak

3. Planlama

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi standartları arasında “Madde 6” başlığı altında incelenen planlama standartları, iş sürekliliğini sağlamak amacıyla belirlenen hedefleri gerçekleştirmek için plan belirlemeyi içerir.

Planlama standartları kapsamında iş sürekliliği hedeflerine yönelik plan çıkarırken şu soruların düşünülmesi gerekir:

• Sorumlu kişi/kişiler kim olacak?
• Ne yapılacak?
• Hangi kaynaklara ihtiyaç duyulacak?
• Plan ne zaman tamamlanacak?
• Sonuçları değerlendirme işlemi nasıl yapılacak?

4. Destek Standardı

Destek standardı ise İş Sürekliliği Yönetim Sistemi'nin kurulması, sürdürülmesi, geliştirilmesi ve bu sistem üzerinde yenilikler yapılması ile ilgilidir. Tüm bu alanlarda kullanılacak kaynaklar, ihtiyaç duyulacak beceri ve yetkinlik alanları ve dokümantasyon ile ilgili bilgiler bu standart kapsamında açıklanır.

5. Operasyon

Yukarıdaki standartlarla birlikte artık İş Sürekliliği Yönetim Sistemi ile ilgili belli bir stratejiye sahip oluruz ancak bu stratejinin nasıl, hangi aşamalardan geçerek uygulanacağı da belli kriterlere bağlıdır.

ISO 22301’de yer alan operasyon bölümüne göre İş Sürekliliği Yönetim Sistemi’ni kurarken şu adımlar uygulanmalıdır:

• İş Sürekliliği Yönetim Sistemi için kriterler ve dokümanlar belirlenmeli, plan oluşturulmalıdır.
• Risk değerlendirme ve iş etki analizi yapılmalıdır.
• Yapılan analizler sonucunda iş sürekliliği stratejisi kurulmalıdır.
• İş sürekliliği stratejisi ve politikası dikkate alınarak talimatlar ve prosedürler belirlenmelidir.
• Kriz anına müdahale edecek kişiler ve müdahalecileri haberdar edecek kişiler seçilmelidir.
• Bu kişilerin birbiriyle iletişim kurmasını sağlayacak bir ortam yaratılmalıdır.
• Kesinti durumunda neler yapılacağına ilişkin iş sürekliliği planları oluşturulmalıdır.
• İş sürekliliği sağlanan görevlerin ve sorumluluk alanlarının krizden önceki haline getirilmesi için plan hazırlanmalıdır.
• İş sürekliliği hedeflerine göre oluşturulan süreklilik prosedürleri test edilmelidir.

6. Performans Değerlendirme

ISO 22301 standartları arasında bulunan bir diğer kriterler dizisi performans değerlendirmedir. Performans değerlendirme aşamasında İş Sürekliliği Yönetim Sistemi'nin ne kadar geçerli olduğu ve uygulamada ne kadar başarılı olabileceği incelenir.

Performans değerlendirme aşaması kendi içerisinde 4’e ayrılır: izleme, ölçüm, analiz, değerlendirme. Bir önceki bölümde yerine getirilen operasyon aşamalarının ardından performans değerlendirme basamağında İş Sürekliliği Yönetim Sistemi ile ilgili prosedürler gözden geçirilir.

7. İyileştirme Standardı

Önceden hazırlanan ve uygulanan İş Sürekliliği Yönetim Sistemi'nde bazı sorunlar görülebilir. Bu sorunların düzeltilmesi için bazı çalışmalar yapılmalıdır. ISO 22301 standartlarının sonuncusu olan iyileştirme aşaması, yönetim sisteminde oluşabilecek sorunların giderilmesi için sistemin sürekli iyileştirilmesi gerektiğini öne sürer.

Yönetim sisteminin ne kadar verimli olduğu test edilerek olası sorunların önüne geçilmelidir. Böylece daha işlevsel bir yönetim sistemi oluşturulur ve etkili kriz yönetimi yapılır.

İş Sürekliliği Yönetim Sistemi'nin Faydaları Nelerdir?

İş Sürekliliği Yönetim Sistemi'nin faydaları şunlardır:

• İşle ilgili kritik görevlerin kriz anlarında da devam etmesini sağlar.
• Kurumun krizlere önceden hazır olmasına katkı sunar.
• Kurumun rekabete ve risklere hazırlıklı olmasına yardımcı olur.
• İş Sürekliliği Yönetim Sistemi, kurumun marka imajını ve itibarını korumasını sağlar.
• Olası tehlikelerin yaratacağı etkiyi azaltır.
• Yalnızca kuruma değil, kurumun iş birliği halinde olduğu diğer tüm kurumlara ve kişilere kriz anlarında acil yardım hizmeti sunar.

İş Sürekliliği Yönetim Sistemi’nin yukarıdaki faydaları sağlaması için ISO 22301 standartlarının uygulanması gerekir. ISO 22301 standartlarının her bir aşaması uygulandığında risklerin etkisi minimize edilir ve böylece kurumun krize hazır olması sağlanır.

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi Nasıl Öğrenilir?

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi’ni öğrenmek için ISO 22301 standartlarını öğrenmek gerekir. ISO 22301 standartlarını öğrenmek için ise ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi Eğitimi alınabilir. 

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi Eğitimi sayesinde kişi, ISO 22301 standartlarını öğrenir ve bu standartların nasıl uygulandığı hakkında bilgi edinir. Böylece kişi, kendi kurumunda İş Sürekliliği Yönetim Sistemi’ni kurabilir ve kurumu olası tehlikelerden korumuş olur.

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi Eğitimi Nedir?

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi Eğitimi, ISO yani International Organization for Standardization (Uluslararası Standartlar Organizasyonu) tarafından iş sürekliliği yönetim sistemi kurmak için belirlenen standartların öğretildiği bir eğitim programıdır.

ISO 22301 İş Sürekliliği Yönetim Sistemi Eğitimi ile kişiler, ISO 22301 standartları ile ilgili kapsamlı bilgi sahibi olur. Böylece iç veya dış sebeplerden kaynaklı sorunlar karşısında bile en kritik işlerin yapılması sağlanır ve kurum krize karşı daha dayanıklı hale gelir.