İşaret Dili Nedir?

İşaret dili, cümle ve anlamları karşıya iletmek için görsel kanal kullanılarak oluşturulan dillere verilen isimdir.

El işaretleri ile aktarılan dil, bunun yanında el dışı işaretler ile ifade edilir. İşaret dili, kendilerine ait kelime hazinesi ve dil bilgisel yapısı olan doğal dildir. Evrensel bir yapıda olmayan işaret dili, ülkeler ve kültürler arası farklılıklar gösterir. Ancak işaret dilleri, dünyanın her ülkesinde benzer yapılardadır.

İşaret Dili Ne Demek?

İşaret dilini, Türk Dil Kurumu “işitme engeli bulunan bireylerin, el ve yüz hareketleri kullanarak kurdukları iletişim biçimi” olarak tanımlamıştır.

İşaret Dilinin Tarihsel Gelişimi

Türkiye’de ilk işitme engelliler okulu, Osmanlı İmparatorluğu döneminde II. Abdülhamit tarafından 1902 yılında kurulmuştur. Kurulan bu okulun ismi Yıldız Sağırlar Okuludur. Bu okulda, günümüzde kullanılan Türk İşaret Dili'nin alt yapısını oluşturan Osmanlı İşaret Dili okutulmuştur. Ancak 1953 yılında çıkarılan Milli Eğitim Bakanlığı kanunu ile işaret dili kullanılmasına yasak getirilmiştir.

Bunun sebebi ise işitme engelli bireylerin, eğitim süreçlerinde sözel eğitim alması gerekliliğidir. Sözel eğitim almayan çocuklar, ileride konuşma ve yazma sorunu ile karşılaşacaklardır. 

İşaret Dilinin Özellikleri Nelerdir?

İşaret dilinin özellikleri şunlardır:

• Türkçe ile işaret dili cümle dizimi farklıdır.
• Engelli bireylerin iletişim kültürünü içerir.
• Aynı işaret birden çok anlama gelir.
• Sıfatlar, isimlerden sonra gelir.
• Her ülkenin kendi işaret dili bulunur.
• İşaretlerde genellikle ek kullanılmaz.

İşaret Dilinin Önemi Nedir?

Dünya genelinde işitme engeli bulunan insanların yüzde 95’i, işitme engeli bulunmayan ebeveynlerden dünyaya gelmektedir. İşitme engeli bulunan kişilerin en geç 7 yaşına kadar işaret dilini öğrenmeleri gerekmektedir. Eğer bu yaşlarda işaret dili öğrenilmez ise bu kişilerde fiziksel ve zihinsel gelişmeler, olması gerektiği gibi ilerlemeyebilir.

Yalnızca işitme engelli bireylerin işaret dili öğrenmesi ve kendi aralarında iletişim kurması da bu noktada yeterli olmamaktadır. Engelli bireylerin, sağlıklı bir gelişime ve iyi bir psikolojiye sahip olması için çevresi ile de etkileşime girmesi gerekmektedir. Bu nedenle temel düzeyde de olsa işaret dili bilinmesi gerekmektedir. Özellikle çevresinde işitme engeli bulunan bireyler olan kişiler, işaret dilinde iletişim kuracak kadar iyi olmalıdır.

İşaret Dili Evrensel midir?

İşaret dili evrensel değildir. Her ülkenin, kendi kültürü ve yaşayış biçimine göre işaret dili değişkenlik gösterir. İşaret dili evrensel olmamasına rağmen dünyanın hemen hemen her ülkesinde benzerlik gösteren bir yapıdadır. Yani Türk İşaret Dili bilen bir kişi, başka bir ülkede yaşayan biri ile gündelik iletişimini rahatça kurabilir.

Türkiye Hangi İşaret Dilini Kullanıyor?

Türkiye, Türk işaret dilini kullanır. İşaret dili hemen her dilde benzer özelliklere sahip olsa da her dilde farklıdır. Türkiye’de kullanılan işaret dili Türk işaret dilidir. 

Türk işaret dili, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde ve Türkiye'de yaşayan işitme engelli bireylerin insanlarla iletişim kurmak için kullandığı dildir. 90 binden fazla kişi tarafından kullanılır. Türk işaret dilinin gramer yapısı Türkçeden daha farklıdır.

İşaret Dili Nasıl Öğrenilir?

İşaret dili öğrenmek için çeşitli eğitim kurumlarından eğitimler alınabilir ya da evde çalışmalar gerçekleştirebilir. Bunun içinde çeşitli video platformlar oldukça iş görmektedir.

Ancak işaret dili ancak alanında uzman bir eğitmen tarafından verilen eğitim ile sağlıklı bir şekilde öğrenilebilir.

İşaret Dilini Öğrenmek Zor mu?

Hayır, işaret dilini öğrenmek zor değildir. İşaret dili eğitimi alan ve bu alanda sık sık pratik yaparak öğrendiklerini pekiştiren kişiler işaret dilini kolaylıkla öğrenir.

İşaret dilini kolayca öğrenmek isteyen kişilerin işitme engelli bireylerle iletişim kurarak pratik yapması çok önemlidir. Aksi takdirde sadece eğitim almak, bilginin tam bir şekilde öğrenilmesini sağlamayacaktır. Öğrenilenlerin akılda tutulması için işaret dilinin günlük yaşamda kullanılması gerekir.

İşaret Dili Bilmek Ne İşe Yarar?

İşaret dili bilmek, kişinin işitme engelli bireylerle kolayca iletişim kurması noktasında işe yarar. Özellikle psikoloji alanında çalışan kişilerin işaret dili bilmesi mesleki açıdan önemlidir. Çünkü bu kişilerin işitme engelli bireylerle çalışma olasılığı diğer meslek gruplarından daha yüksektir.

İşaret dili bilmek, kişiye iş imkanı da sağlar. Örneğin adliyelerde, televizyon programlarında, evlendirme dairelerinde, hastanelerde işaret dili bilen kişiler iş imkanı bulmaktadır.

İşaret Dili Öğrenmek için Kitap Önerileri 

İşaret dili için kitap önerileri şunlardır:

• İşaret Dili Rehberi - Emine Çiçek
• Bebek İşaret Dili - Yusufoff
• Eğitimde Türk İşaret Dili - Pelin Piştav
• Türk İşaret Dili Çevirisi - Zeynep Oral
• Bi Dünya İşaret - Kemal Barış Erenbilge

İşaret Dili Eğitimi Nedir?

İşaret dili eğitimi, işitme engelli bireylerle iletişimde kullanılan işaret dilini öğrenmek isteyen kişilere yönelik düzenlenen bir kurstur. İşaret dili eğitimi sayesinde kişiler işitme engelli kişilerle kolayca diyalog kurabilir ve onların ne demek istediğini anlayabilir.

İşaret dili eğitimi, online ya da fiziki kurslar aracılığıyla düzenlenebilir. Ancak bu noktada kursu düzenleyen kurumun güvenilir olup olmadığına bakılmalıdır. Örneğin üniversite onaylı veya MEB onaylı eğitim veren kurumlar tarafından düzenlenen işaret dili eğitimleri güvenlidir.

İşaret Dili Eğitimi Nereden Alınır?

İşaret dili eğitimlerini, örgün ya da online şekilde öğretim programı sunan eğitim kurumlarından alınabilir. Bunun dışında ücretsiz video içerik sunan platformlar da işaret dili öğrenmek için faydalı olmaktadır.

İşaret Dili Eğitimi’ne Kimler Katılabilir?

İşaret Dili Eğitimi’ne şu kişiler katılabilir:

• İşaret dilini öğrenmek isteyenler
• İşaret dilinde kendini geliştirmek isteyenler
• Kişisel gelişimine katkı sağlamak isteyenler
• İşitme engelli ile iletişim kurmak isteyen kişiler
• İletişim becerilerini geliştirmek isteyenler
• İş ve sosyal yaşamda işitme engelli kişiler ile iletişimde olanlar

İşaret Dili Ne Kadar Zamanda Öğrenilir?

İşaret dili, seviyesine göre öğrenilmesi de zaman alınan bir dildir. Temel Seviye İşaret Dili Eğitimi, ortalama 1 hafta ile 2 hafta arasında öğrenilir. İleri Seviye İşaret Dili Eğitimi ise ortalama 3 ay ile 5 ay arasında öğrenilir.