İletişim Nedir?

İletişim, herhangi bir konuyla ilgili bir mesajı bir ya da birden çok kişiye iletmek için sözlü, sözsüz ya da yazılı olarak yapılan bilgi, fikir ve duygu alışverişidir.

İletişim, bir ya da birden fazla insanın duygularını, düşüncelerini, sahip olduğu bilgiyi vb. paylaşmak için kullandığı bir araçtır. Etkili iletişim kurmak; toplumların gelişmesini, bireylerin psikolojik açıdan kendini daha iyi hissetmesini, daha kaliteli bir yaşama sahip olmasını sağlar.

İletişim Ne Demek?

İletişim, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından “bilginin, duyguların ya da düşüncelerin farklı yollar kullanılarak diğer kişilere bildirilmesi” olarak tanımlanır. 

İletişim kelimesi “haberleşme ve komünikasyon” anlamı da taşır ancak iletişim haberleşmeden çok daha fazlasıdır.

İletişimin Temel Özellikleri Nedir?

İletişimin temel özellikleri şu şekilde sıralanabilir:

• İletişim; duygu, düşünce ya da fikir alışverişi yapmak için kurulur.
• İletişim hem ortamı etkiler hem de var olduğu ortamdan etkilenir.
• İletişim, içsel de olabilir kişiler arası da yapılabilir.
• İletişim sadece sözlü olarak yapılmaz, sözsüz veya yazılı da olabilir.
• İletişim bir bütündür; sözlü ve sözsüz iletişim bir arada değerlendirilmelidir.
• İletişim, çift taraflı yapılır ve etkileşime dayalıdır.
• İletişim yalnızca mesaj alışverişi değildir, iletişimin toplumsal boyutu da vardır.

İletişimin Ögeleri Nelerdir?

İletişimin ögeleri şunlardır:

1. Gönderici (iletici/kaynak)
2. Alıcı 
3. İleti (mesaj)
4. Kanal
5. Bağlam (ortam)
6. Dönüt (geri bildirim)

1. Gönderici (Kaynak)

İletişimin ögeleri arasında bulunan ilk madde gönderici yani kaynaktır. Gönderici (kaynak), mesajı ileten kişidir. Örneğin arkadaşına bugün nasıl olduğunu soran kişi gönderici konumundadır.

2. Alıcı 

Alıcı, göndericinin mesajı ilettiği kişidir. İletişimin ögeleri arasında bulunan alıcı, mesajı alır ve buna bir karşılık verir. Bazı durumlarda alıcı mesaja karşılık vermeyebilir.

Örneğin arkadaşı “bugün nasılsın?” diye sorduğunda alıcı “iyiyim” yanıtını verebilir. Burada kaynaktan yani göndericiden gelen soruya yanıt veren kişi alıcıdır. Ancak gönderici her zaman soru sormak zorunda değildir, bir konuyla ilgili yorumunu da dile getirebilir. Bu durumda alıcı da kendi yorumunu paylaşarak iletişimi sürdürebilir.

3. İleti (Mesaj)

Göndericinin alıcıya aktardığı her türlü düşünce, duygu, bilgi vb. ileti (mesaj) olarak tanımlanır. İletişimin ögeleri arasında bulunan mesaj, sözlü ya da sözsüz olabilir.

Örneğin bir kişinin arkadaşına sorduğu “bugün nasılsın” sorusu bir iletidir. Ancak ileti her zaman sözlü olmak zorunda değildir. Beden dili, jest ve mimikler yoluyla da karşı tarafa mesaj verilebilir.

4. Kanal

Kanal, göndericinin alıcıya mesajı aktarırken kullandığı yoldur. Örneğin telefonla iletişim, yüz yüze iletişim, kitle iletişimi, sosyal medya platformları gibi birçok farklı kanal vardır.

5. Bağlam (Ortam)

Bağlam (ortam), iletişimin gerçekleştiği mekan, durum veya koşuldur. Bağlam, mesajın anlamını ve iletişimin seyrini değiştirebilen bir iletişim ögesidir. Örneğin gergin bir ortamda gülmek ile herkesin neşeli olduğu bir ortamda gülmek farklı anlamlara gelmektedir.

6. Dönüt (Geri Bildirim)

Göndericinin ilettiği mesaja karşılık alıcının verdiği mesaj, dönüt (geri bildirim) olarak adlandırılır. Dönüt (geri bildirim) sayesinde mesajın alıcıya ulaşıp ulaşmadığı anlaşılabilir.

Gösterge Nedir?

Gösterge, herhangi bir şeyi akla getiren, o şeyin yerine geçebilecek nitelikte olan her türden olgu, nesne, kelime ya da görünüştür. 

Gösterge, doğrudan iletişimin ögeleri arasında bulunmaz ancak iletişimi etkileyen önemli kavramlardan biridir. Örneğin ateşin göstergesi dumandır. Bir yerde duman gördüğümüzde orada ateş yandığını düşünürüz. 

Gösterge Türleri Nelerdir?

Gösterge türleri şunlardır:

1. Dil dışı göstergeler
2. Dil göstergeleri

1. Dil Dışı Göstergeler

Dil dışı göstergeler, söz ya da yazı yerine şekil, harf ya da bir durum ile ortaya çıkan göstergelerdir. Dil dışı göstergeler, kendi içinde sosyal gösterge ve doğal gösterge olmak üzere ikiye ayrılır.

1.1. Sosyal Gösterge

Sosyal gösterge, sosyal hayatta belli davranışlarda bulunmamızı sağlayan bazı işaretler ve kurallardır. Görgü ve nezaket kuralları, trafik işaretleri, beden dili hareketleri gibi pek çok unsur, sosyal gösterge örnekleri arasında yer alır.

1.2. Doğal Gösterge

Doğal gösterge, doğada oluşan ve kendiliğinden meydana gelen her türlü unsurdur. Örneğin yağmur yağınca yerlerin ıslanması, sonbaharda yaprakların sararması, yaz gelince havanın ısınması ve güneşli olması vb. durumlar doğal göstergedir.

2. Dil Göstergeleri

Dil göstergeleri, sözcükler ve dil aracılığıyla gerçekleştirilen bütün eylemlerdir. Örneğin kullandığımız her kelime, bir dil göstergesidir. Dil göstergesi, diğer göstergelerden daha güçlü bir yapıya sahiptir. Çünkü insanlar kendilerini en kolay sözcükler ile ifade eder.

İletişim Türleri Nelerdir?

İletişim türleri şunlardır:

1. Sözlü iletişim
2. Sözsüz iletişim
3. Yazılı iletişim
4. Görsel iletişim
5. Kişiler arası iletişim
6. İçsel iletişim
7. Örgütsel iletişim
8. Terapötik iletişim

İletişim türleri temelde sözlü, sözsüz ve yazılı iletişim olmak üzere üçe ayrılır ancak içsel iletişim, örgütsel iletişim gibi farklı iletişim türleri de bulunmaktadır.

1. Sözlü İletişim

Sözlü iletişim, sözcüklerin kullanılması yoluyla kurulan iletişimdir. Örneğin birine soru sormak, bir konu hakkında yorum yapmak, sorulan bir soruya cevap vermek sözlü iletişim kapsamında değerlendirilir.

2. Sözsüz İletişim

Sözsüz iletişim; beden dili, mimikler ve jestlerin kullanılması yoluyla kurulan iletişimdir. Sözsüz iletişim, sözlü iletişimi destekleyen bir unsurdur.

Örneğin kişi bir şeyden memnun olduğunu söylerken kaşlarını çatıyorsa ve bu esnada bağırarak konuşuyorsa bu kişinin aslında memnun olmadığını düşünürüz. Başka deyişle kişinin beden dili (kaşlarını çatması) bize memnun olmadığını gösterir. Dolayısıyla iletişimde sözlü iletişim kadar sözsüz iletişim unsurları da önemlidir.

3. Yazılı İletişim

Yazılı iletişim, verilmek istenen mesajın yazılı bir şekilde iletilmesidir. Okuduğumuz kitaplar, makaleler, resmi kurumlara verdiğimiz dilekçeler, web sitelerinde gördüğümüz blog yazıları vb. yazılı iletişim örnekleridir.

4. Görsel İletişim

Görsel iletişim, alıcıya video, GIF, resim, fotoğraf gibi her türlü görüntü ile mesaj vermektir. Görsel iletişim, kimi zaman uzun cümlelerle anlatılanları daha kısa ve etkili bir şekilde verir. Bu sayede alıcı üzerinde bırakılan etki daha kalıcı olabilir.

Örneğin karikatürler, görsel iletişimin en güzel örneğidir. Karikatürler ile tek bir karede birçok şey anlatılabilir.

5. Kişiler Arası İletişim

Kişiler arası iletişim, birden fazla kişinin arasında kurulan iletişimdir. Kişiler arası iletişim, en az iki kişi arasında kurulur. Kişiler arası iletişimde sözlü ve sözsüz iletişim unsurları kullanılır. 

6. İçsel İletişim

İçsel iletişim, bir kişinin kendisiyle kurduğu iletişimdir. Kişinin kendisiyle içinden ya da sesli olark yaptığı konuşmalar, içsel iletişim kapsamında ele alınabilir.

7. Örgütsel İletişim

Örgütsel iletişim, insan gruplarının ortak hedeflere ulaşmak amacıyla bir araya geldiği bir organizasyonda kurulan iletişim türüdür. Örgütsel iletişime en iyi örnek, iş yerlerinde kurulan iletişimdir.

8. Terapötik İletişim

Terapötik iletişim, bir ruh sağlığı çalışanı ile danışan arasında etik kurallar çerçevesinde kurulan ve iyileştirici özelliği olan bir iletişimdir. Terapötik iletişim, kısaca bir psikolog ya da psikolojik danışman ile danışan arasında kurulur.

İletişimin Amaçları Nelerdir?

İletişimin amaçları şunlardır:

• Duyguları, düşünceleri karşı tarafa iletmek
• Bireyin kendini ifade etmesini sağlamak
• Toplumsal ilişkileri güçlendirmek
• İnsanlar arasındaki bağı kuvvetlendirmek
• Bilgi paylaşmak
• Sosyalleşmek
• Alıcı üzerinde etki yaratmak
• İnsanın hem kendini hem de diğerlerini tanımasını sağlamak

İletişim Ne Zaman Başlar?

İletişim, bir ortamda bulunan insanların birbirini fark etmesi ile başlar. İletişim için insanların aynı ortamda olması önemlidir. Birbirinin varlığından haberdar olmayan kişiler arasında iletişim başlaması söz konusu değildir.

İletişimde En Önemli Unsur Nedir?

İletişimde en önemli unsur, gönderici ve alıcıdır. İletişim karşılıklı etkileşim ile kurulduğu için bir gönderici ve bir alıcının bulunması gerekir. Göndericinin alıcıya gönderdiği mesaj iletişimi başlattığı için bu iki ögenin mutlaka bulunmalıdır.

Etkili İletişim Becerileri Nelerdir?

Etkili iletişim becerileri şunlardır:

• Aktif dinleme becerisine sahip olmak
• Göz teması kurmak
• Etkili ve güzel konuşmak
• Kendini doğru ve net bir şekilde ifade etmek
• Doğru beden dili hareketleri kullanmak
• Empati kurmak
• Ön yargılardan kurtularak iletişim kurmak
• Ses tonunu ve seviyesini doğru ayarlamak

Etkili iletişim becerileri, bunlarla sınırlı değildir. Etkili iletişim kurmak için uygulanması gereken bir dizi unsur vardır. Ancak etkili iletişim kurmak için yukarıda sıraladığımız temel faktörlerin yerine getirilmesi önemlidir.

En Etkili İletişim Yolu Nedir?

En etkili iletişim yolu, yüz yüze yapılan iletişimdir. Yüz yüze iletişim ile kişi karşısındakinin beden dilini okuyabilir, iletişimin bağlamı hakkında daha net fikir edinebilir. Örneğin telefonla ya da mesajlaşarak kurulan iletişimde karşı tarafın gerçek duygusu ve düşüncesini fark etmek daha zordur.

İletişim Engelleri Nelerdir?

İletişim engelleri şunlardır:

• Aktif dinlememek
• Öğüt vermek
• Farklılıklara kapalı olmak
• Alay etmek
• İletişimde yanlış kelime seçmek
• Yargılamak
• Bilgi eksikliği yaşamak
• İletişim kanalında yaşanan sorunlar
• Öfkeyi kontrol etmemek

İletişimde Yapılan Hatalar Nelerdir?

İletişimde yapılan hatalar şu şekilde sıralanabilir:

• Karşımızdakini dinlerken başka bir şeyle ilgilenmek
• Göz teması kurmamak
• Ön yargılı davranmak
• Karşımızdakinin sözünü kesmek
• Açık ve net konuşmamak
• Sorunları çözmek için yanlış zamanda harekete geçmek
• Çok detaylı ve uzun konuşmak
• Dili etkin kullanmamak
• Beden dilini doğru kullanmamak