İç Denetçi Nedir?
İç denetçi, çeşitli alanlarda faaliyet gösteren kurumların yönetmelik ve yasaya ne ölçüde uygun hareket ettiğini tespit etmek amacıyla denetim ve kontrol işlemlerini yürüten profesyonel meslek elemanıdır.
İç denetçi, kamu ve özel kurumlarda denetim yapar. İç denetçi denetim yaparken belirli standartlara göre hareket eder.
İç Denetçi Nasıl Olunur?
İç denetçi olmak için okunması gereken belli bir üniversite bölümü yoktur fakat daha çok İşletme, Ekonomi, Maliye, İktisat gibi bölümlerden mezun olan kişiler İç Denetçi Sertifikası alarak iç denetçi olarak görev yapar.
Mühendislik fakültelerinden mezun olan kişiler de İç Denetçi Sertifikası aldığı takdirde iç denetçi olarak çalışır. İç Denetçi Sertifikası almak için ise İç Denetçi Eğitimi alınmalıdır. Ancak eğitimi veren kurumun üniversite onaylı veya MEB onaylı sertifika verdiğine dikkat edilmelidir. Aksi halde alınan eğitimin güvenirliği şüpheli olacaktır.
İç denetçi olmak için iç denetçi iş ilanlarında kişinin belli bir mesleki deneyime sahip olması gerektiği de belirtilir. Özellikle kamuda iç denetçi olmak isteyen kişilerin pozisyonuna (doktoralı öğretim görevlisi, devlet memuru, uzman kadroları) göre en az 5 ile 8 yıl arasında deneyimli olması gerekir.
İç Denetçi Ne İş Yapar?
İç denetçi; kurum ve kuruluşların yasa ve yönetmeliklere uygun çalışıp çalışmadığını tespit etmek için denetim yapar, yaptığı denetimleri raporlar. İç denetçi denetlediği kuruma tavsiyelerde bulunur ve evrakların düzenlenmesinde görev alır.
İç denetçilik, işletmelerin ve kamu kurumlarının etkinliğini, verimliliğini ve meşruiyetini artırmak amacıyla önemli bir faaliyettir. İç denetçi, yasa, yönetmelik ve standartlara uygun olarak çalışılıp çalışılmadığını kontrol ederek, kurumların faaliyetlerinin güvenilirliğini ve doğruluğunu sağlar. Bu nedenle iç denetçiler, denetimlerinde özenli ve dikkatli olmak zorundadırlar.
İç denetçinin görevleri arasında işletme veya kuruluşun faaliyetleri ile ilgili riskleri tespit etmek, finansal işlemleri incelemek, mali kaynakların kullanımını denetlemek, varlıkların korunmasını ve işletme kaynaklarının etkili bir şekilde kullanılmasını sağlamak yer alır. Ayrıca iç denetçi, işletme ya da kurumların mevzuata uygun şekilde hareket edip etmediğini de denetler. Bu bağlamda, iç denetçi, işletmenin ya da kurumun hukuki yükümlülüklerini yerine getirip getirmediğini kontrol ederek, kuruma tavsiyelerde bulunur.
İç denetçi, yaptığı denetimlerin sonuçlarını raporlar ve raporlarda, eksiklikler, hatalar ve öneriler yer alır. Bu raporlar, işletme yönetimi tarafından değerlendirilerek, gerektiği takdirde gerekli düzeltici işlemler yapılır. İç denetçiler, işletmenin ya da kurumun güvenilirliğini ve itibarını korumak için, görevlerini bağımsız bir şekilde yaparlar ve herhangi bir çıkar çatışması oluşmasına izin vermezler.
İç Denetçi Raporları Kime Sunar?
İç denetçi, denetlediği kurum ile ilgili hazırladığı raporları bağlı olduğu iç denetim biriminin yöneticisine sunar. Rapor son halini aldıktan sonra iç denetim yöneticisi raporu ilgili mercilere gönderir.
İç denetçiler, denetim sonuçlarını objektif bir şekilde raporlar ve kurumun yönetim kademesiyle birlikte çalışarak, eksiklikleri gidermek ve iyileştirmeler yapmak için tavsiyelerde bulunurlar.
Raporlar, genellikle kurumun üst düzey yöneticileri, yönetim kurulu ve denetim kurulu gibi ilgili mercilere sunulur. İç denetçiler, raporlarını sadece yönetim kademesiyle değil, aynı zamanda ilgili dış kuruluşlarla da paylaşabilirler. Bu, kurumun şeffaflığını arttırarak, çalışmalarının açık ve doğru bir şekilde değerlendirilmesine yardımcı olur.
İç Denetçi Kaç Yıl Okur?
İç denetçi olmak için 2 veya 4 yıl üniversite eğitimi almak şarttır.
Okunacak bölüm, sektöre göre değişmekle birlikte genelde 4 yıllık bölümden mezun olan kişiler daha avantajlıdır.
İç Denetçi Hangi Özelliklere Sahip Olmalıdır?
İç denetçi olmak için şu özelliklere sahip olunmalıdır:
- Detay odaklı çalışabilmek
- Ekip halinde çalışabilmek
- Titiz olmak
- Düzenli olmak
- Disiplinli olmak
- Sorumluluğunun bilincinde olmak
Kimler İç Denetçi Olamaz?
Şu kişiler iç denetçi olamaz:
- Çalışılan alanla ilgili üniversite bölümü okumamış olanlar
- Çalışılan sektör hakkında bilgi sahibi olmayanlar
- İç Denetim Sertifikası almamış olanlar
- İş süreçlerine ilişkin belli bir bilgi birikimine sahip olmayanlar
- Analiz yapamayanlar
- Rapor tutamayanlar
- Temel bilgisayar programlarını kullanamayanlar
Lise Mezunu İç Denetçi Olabilir mi?
Hayır, lise mezunları iç denetçi olamaz çünkü iç denetçi olmak için bir lisans derecesi ve birkaç yıl mesleki deneyime sahip olmak gerektiğinden sadece lise mezunu olanlar iç denetçi olamazlar.
Bu meslekte yüksek öğrenim kurumlarında işletme, muhasebe, finans, yönetim veya ilgili bir alanda lisans derecesi sahibi olmak önemlidir. Bunun yanı sıra, iç denetim mesleğinde sertifikalı uzmanlar da bulunmaktadır ve bu sertifikalar da mesleki deneyim ve yeterlilik gerektirir.
İç Denetçi Olmak için Kaç Puan Gerekir?
İç denetçi olmak için İç Denetçi Aday Belirleme Sınavı’nda 100 üzerinden en az 70 puan almak gerekir.
İç denetçi olmak için 2022 yılında AYT puan türüne göre hesaplanan İşletme taban puanları 219,55794, İktisat taban puanları 199,39256, Ekonomi taban puanları 206,10385 ve Maliye taban puanları ise 207,88576’dır. İç denetçi olmak için bu bölümleri bitirmek şart değildir fakat daha çok bu bölümlerden mezun olanlar iç denetçi olarak çalışır.
İç Denetçi Eğitimi Nedir?
İç Denetçi Eğitimi, iç denetçi olarak çalışmak isteyen kişiler için hazırlanan bir eğitim programıdır.
İç Denetçi Eğitimi ile katılımcılar Uluslararası Standardizasyon Örgütü (ISO) tarafından belirlenen denetim kriterlerini öğrenmekte, nasıl iç denetim yapması gerektiği hakkında bilgi sahibi olmaktadır. Böylece kişi iç denetçilik alanında çalışabilir hale gelmektedir.
İç Denetçi Eğitimi sonunda mutlaka sertifika alınmalıdır. İç Denetçi Eğitimi Sertifikası almayan kişiler, iç denetçi olarak çalışabileceklerini kanıtlayamamaktadır. Sertifikanın iş başvurularında geçerli olması için üniversite onaylı ya da MEB onaylı olmasına dikkat edilmelidir. Dolayısıyla İç Denetçi Eğitimi’ni güvenilir kurumlardan almak önemlidir.
İç Denetçi Sertifikası Nedir?
İç Denetçi Sertifikası, İç Denetçi Eğitimi sonunda katılımcıların iç denetçilik alanında öğrendiklerini kanıtlamasını sağlayan belgedir.
İç Denetçi Sertifikası, İç Denetçi Eğitimi bittikten sonra alınır. Bazı eğitim kurumlarında kurs bitiminde katılımcılara sınav yapılır. Sınavda başarılı olan kişiler İç Denetçi Sertifikası alır. İç Denetçi Sertifikası, kişinin iç denetçilik faaliyetlerine ilişkin bilgi sahibi olduğunu gösterir.
İç Denetçi Sertifikası Kaç Yıl Geçerlidir?
İç Denetçi Sertifikası, kamu kurumlarında kişinin atandığı tarihten itibaren sayılmak kaydıyla üç yıl süreyle geçerlidir. Kamuda her üç yılda bir derecelendirilerek İç Denetçi Sertifikası yenilenir.
İç Denetçi Sertifikası Nasıl Alınır?
İç Denetçi Sertifikası, İç Denetçi Eğitimi’ne katıldıktan sonra alınır. Bu kursu veren bazı eğitim kurumlarında sınav da yapılır. Sınavı geçen kişiler İç Denetçi Sertifikası almaya hak kazanır.
İç Denetçi Sertifikası Ne İşe Yarar?
İç Denetçi Sertifikası, kişinin iç denetçilik alanında bilgi sahibi olduğunu kanıtlamasını ve bu alanda çalışmasını sağlar. İç Denetçi Sertifikası’na sahip olmayan kişiler iç denetçi pozisyonunda istihdam edilemez.
İstanbul Boğaziçi Enstitüsünde verilen iç denetçi sertifikalarından biri uluslararası düzeyde de geçerlidir. Böylece kişi yurt dışında da iç denetçilik alanındaki bilgi birikimini belgeleme fırsatı yakalar.
İç Denetçi Maaşları Ne Kadar?
İç denetçi maaşları 25.000 TL ile 60.000 TL arasında değişir.
İç denetçi maaşları, çalışanın mesleki tecrübesine, çalıştığı sektöre (kamu ya da özel sektör) ve bağlı bulunduğu kuruma göre değişir. Mesleğe yeni başlayan bir iç denetçi maaşı 25.000 TL, iki yıl tecrübeli bir iç denetçi maaşı 30.000 TL, üç yıl ve üzeri kadar tecrübeli bir iç denetçi maaşı ise 35.000 TL ile 60.000 TL arasında değişir.
Kamuda İç Denetçi Olma Şartları Nelerdir?
Kamuda iç denetçi olma şartları şunlardır:
- Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmak
- 5 yıl boyunca devlet memuru olarak veya 8 yıl boyunca uzman olarak çalışmış olmak
- Denetim elemanı ve uzman kadrolarında olanlar için yarışma ve yeterlilik sınavını geçmiş olmak
- Çalışılan alana dair bir üniversite bölümünden mezun olmak
- Yabancı dil bilmek
- İç Denetçi Aday Belirleme Sınavı’nda istenen puanı almak
- Kamu İç Denetçi Sertifikası’na sahip olmak
- Temel bilgisayar programları kullanım bilgisine sahip olmak
- Kamu haklarından mahrum olmamak
- 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun kriterlerine uymak
İç Denetçi Kim Tarafından Atanır?
İç denetçi bakanlıklar ve bakanlıklara bağlı kamu kurumlarına bakan tarafından atanır.
İç denetçilerin özel sektörde ataması yoktur, bu kişiler iş ilanlarına başvurduktan sonra çalışacakları kurumun insan kaynakları departmanı ve yöneticileri tarafından işe alınır.
Kamu İç Denetçi Sertifikası Nedir?
Kamu İç Denetçi Sertifikası, kamu kurumlarında iç denetçi olarak çalışmak isteyen kişilerin alması gereken bir belgedir.
Kamu İç Denetçi Sertifikası olmadan kamu kurumlarında iç denetçi pozisyonunda çalışmak mümkün değildir. Kamu İç Denetçi Sertifikası, kişinin devlette iç denetçi olarak çalışabileceğini gösterir.
Kamu İç Denetçi Sertifikası Almak için Gerekli Şartlar Nelerdir?
Kamu İç Denetçi Sertifikası almak için gerekli şartlar şunlardır:
- 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesindeki kriterleri karşılamak
- 45 yaştan büyük olmamak
- 4 yıllık bölüm mezunu olmak
- Uyarı ya da kınama cezası almamış olmak
- İngilizce, Almanca ya da Fransızca bilmek
- İngilizce, Almanca ya da Fransızca dillerinde YDS’den en az 50 puan almak ya da TOEFL gibi denkliği olan sınavlardan yeterli puan almak
- İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından verilen eğitime katılmak ya da uluslararası geçerli iç denetçi sertifikası almak
- İç Denetim Koordinasyon Kurulu’nun düzenlediği eğitimden önce sınava katılmak
Kamu İç Denetçi Sertifikası’nı 8 yıl boyunca çalışmış doktoralı öğretim üyeleri veya müdür ya da daha üst düzeylerde çalışmış kişiler de alabilir.
İç Denetçi Sınavı Nedir?
İç Denetçi Sınavı, diğer adıyla İç Denetçi Aday Belirleme Sınavı, İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından düzenlenen, Kamu İç Denetçi Sertifikası almak isteyen kişiler için düzenlenen bir sınavdır.
Kamu İç Denetçi Sertifikası almak için İç Denetçi Aday Belirleme Sınavı’nın geçilmesi şarttır. Bu sınavı geçen kişiler İç Denetçi Eğitimi’ne katılabilir ve eğitim bitiminde sertifika sınavına girer.
İç Denetçi Sınavı’na Kimler Başvurabilir?
İç Denetçi Sınavı’na şu kişiler başvurabilir:
- 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 48. maddesindeki kriterleri karşılamak
- Lisans mezunu olmak (açık öğretim mezunları da dahildir)
- Devlet memurluğunda en az 5 yıl ya da uzmanlık, doktoralı öğretim görevliliği, müdür ve üstü pozisyonlarda en az 8 yıl çalışmış olmak
- YDS ya da TOEFL gibi ÖSYM tarafından denkliği kabul edilmiş sınavlardan en az 50 puan almak
- 45 yaştan büyük olmamak
- Disiplin cezası almamış olmak (kınama ve uyarma cezaları dahil değildir)
- Sınav ücretini yatırıp başvuru işlemini tamamlamak
İç Denetçi Sınavı Kaç Saat?
İç Denetçi Sınavı 120 dakika yani 2 saat sürmektedir.
İç Denetçi Sınavı süresince sınav salonunu terk etmek yasaktır. Sınava katılan kişilerin bu kritere uyması gerekmektedir.
İç Denetçi Aday Belirleme Sınavı Konuları Nelerdir?
İç Denetçi Aday Belirleme Sınavı konuları şunlardır:
- Genel yetenek
- Genel kültür
- Genel muhasebe
- Türkiye ekonomisi
İç Denetçi Aday Belirleme Sınavı’nda bazı yıllarda yabancı dil soruları da sorulur. Bu yüzden kişinin İç Denetçi Aday Belirleme Sınavı’na gireceği yıl sınav sorularına ilişkin yapılan duyuruları takip etmesi gerekir.
Özel Sektörde İç Denetçi Olmak için Gerekenler Nelerdir?
Özel sektörde iç denetçi olmak için gerekenler şunlardır:
- Lisans mezunu olmak
- İç Denetçi Eğitimi almak
- İç Denetçi Sertifikası’na sahip olmak
- Bilgisayar programları kullanım bilgisine sahip olmak
Özelde İç Denetçi Olmanın Avantajları Nedir?
Özelde iç denetçi olmanın avantajları şu şekilde açıklanabilir:
- İç denetçilerin özel sektördeki maaşı kıdemine göre artar.
- Özelde işe başlamak için daha az kritere bakıldığından işe başlama süreci hızlı ilerler.
- Özelde çalışanın bilgi seviyesini arttırmasını sağlayan fırsatlar devlete göre daha fazladır.
Yurt Dışında İç Denetçi Olmak için Gerekenler Nedir?
Yurt dışında iç denetçi olmak için gerekli kriterler şunlardır:
- Çalışılan alanla ilgili üniversite bölümü okumuş olmak
- Üniversite eğitiminin yurt dışındaki geçerliliğini kanıtlamak için denklik belgesi almak
- Yurt dışında geçerli İç Denetçi Sertifikası almış olmak
- Yurt dışında çalışma izni almak
- Yabancı dil bilmek
Yurt Dışında İç Denetçi Olmanın Avantajları Nedir?
Yurt dışında iç denetçi olmanın avantajları şunlardır:
- Genelde yurt dışındaki iç denetçiler kendi ülkelerine kıyasla daha yüksek maaş alır.
- Yeni iş görüşmelerinde kişinin daha avantajlı olmasına yardımcı olur.
- Yurt dışında çalışmak kişisel ve mesleki açıdan daha prestijlidir.
İç Denetçinin Emeklilik Şartları Nelerdir?
İç denetçilerin emeklilik kriterlerine örnek olarak çalışılan sektör, sigortalı olarak işe başlama tarihi, cinsiyet ve yaş gösterilebilir. Kamuda iç denetçi pozisyonunda çalışan kişilerin sigortalı olarak çalışma tarihi 8 Eylül 1999'dan sonrasına denk geliyorsa prim süresine göre emekli olur, yaşa bakılmaz. Kadınlardan 20 yıl ve erkeklerden 25 yıl prim ödemesi beklenir. Kamuda iç denetçi pozisyonunda çalışan kişilerin sigortalı olarak çalışma tarihi 1 Mayıs 2008’den sonrasına denk geliyorsa hem prim süresi hem yaş koşulu dikkate alınmaktadır. 9000 gün prim ödeyen erkekler 60 yaşına ve kadınlar 58 yaşına gelince emekli olabilir.
Özel sektörde iç denetçi pozisyonunda çalışan kişilerin sigortalı olarak çalışma tarihi 8 Eylül 1999'dan sonrasına denk geliyorsa hem yaş hem de prim süresine göre emekli olur. Sigortalılık süresi ise önemsenmemektedir. 7000 gün prim ödeyen erkekler 60 yaşına ve kadınlar 58 yaşına gelince emekli olabilir. Özel sektörde iç denetçi pozisyonunda çalışan kişilerin sigortalı olarak çalışma tarihi 1 Mayıs 2008’den sonrasına denk geliyorsa yine prim ve yaş kriterini sağlaması gerekir. Ama bu kez erkekler 60-65 yaş arasında emekli olur, kadınlar 58 yaşında emekliliğe ayrılabilir.
