Beyin Temelli Öğrenme Nedir?

Beyin temelli öğrenme, diğer adıyla doğal öğrenme, beynin fonksiyonları ve yapısının öğrenmeyi etkilediğini savunan bu yüzden bireyin öğrenme süreçlerini verimli hale getirmek için beyin gelişimine önem veren bir öğrenme modelidir.

Beyin temelli öğrenme modeli, eğitim bilimleri tarafından incelenen bir alandır. Renate Caine ve Goeffrey Caine tarafından geliştirilen beyin temelli öğrenme kuramı, beyin fonksiyonları geliştirildiği takdirde bireyin verimli bir öğrenme süreci geçireceğini öne sürer.

Beyin Temelli Öğrenme Kuramı Nedir?

Beyin temelli öğrenme teorisi, Renate Caine ve Geoffrey Caine tarafından 2000'li yılların başlarında geliştirilen bir öğrenme kuramıdır. Bu kuram, öğrenme üzerinde en etkili faktörün beynin işlevleri olduğunu ve bu nedenle beynin performansının artırılmasının önemli olduğunu savunur. Eğitim bilimleri alanında incelenen beyin temelli öğrenme teorisine göre, bütün organlarımızın belirli işlevleri vardır ve beyin de öğrenmek için bir araç olarak kullanılır. Dolayısıyla, öğrenme sürecinden maksimum verim elde etmek için, beynin nasıl çalıştığına dair bilgi sahibi olmak önemlidir. Bu amaçla, beyin alanında yapılan bilimsel araştırmalardan yararlanılır.

Beyin araştırmaları, beynin fonksiyonlarını en iyi şekilde yerine getirmesi için yapılması gerekenleri de açıklığa kavuşturur. Bu sayede, kişinin öğrenme süreci de olumlu yönde etkilenir. Nöronlar yani sinir hücreleri arasındaki bağlantı ne kadar güçlü olursa, öğrenme süreci de o kadar güçlü olacaktır. Nöron bağlantılarının güçlü olması için ise ezberci öğretimden kaçınılmalı ve öğrenilenler arasında ilişki kurularak öğretim yapılmalıdır.

Beyin Temelli Öğrenme Kuramcıları Kimlerdir?

Beyin temelli öğrenme kuramının geliştirilmesinde, Renate Caine ve Geoffrey Caine gibi isimlerin yanı sıra nöropsikolojinin babası olarak bilinen Donald O. Hebb'in araştırmalarının da büyük bir katkısı bulunmaktadır.

Hebb, yaptığı araştırmalarla beyin temelli öğrenme kuramının geliştirilmesine önemli bir katkı sağlamıştır.

Beyin Temelli Öğrenme İlkeleri Nelerdir?

Beyin temelli öğrenme ilkeleri şunlardır:

• Beyin temelli öğrenme, anlamlı bir öğrenme sürecini esas alır.
• Dolayısıyla beyin temelli öğrenme ezberci öğrenmeye karşıdır.
• Bu modele göre bilgiler arasında bağlantı kurularak öğretim yapılmalıdır.
• Yeni bilgiler, eski bilgiler ile ilişkilendirilerek öğrenilmelidir.
• Bilgi, günlük hayattan verilen örnekler ile öğrenilmelidir.
• Beyin, paralel bir işlemci olduğu için eğitim aynı anda birden çok gelişim alanına hitap etmelidir.
• Öğrenme, kişinin fizyolojik süreçleri ile yakından ilgilidir.
• Öğretmen öğrencinin bilişsel ve duyuşsal durumlarını göz önüne alarak hareket etmelidir.
• Eğitim parça-bütün ilişkisi kurularak yapılmalıdır çünkü beyin parça ve bütünü aynı anda algılar.
• Öğretmen, ortamın sıcaklık durumu ve ses seviyesi gibi etkenleri organize etmelidir.
• Beyin temelli öğrenmede etkileşimli ve yaşantısal öğrenmeye önem verilir.
• Bilgi, zihnin makul seviyede zorlandığı bir tartışma ortamında öğrenilir.
• Her beyin kendine özgüdür dolayısıyla öğrenmedeki bireysel farklılıklar dikkate alınmalıdır.
• Beyin temelli öğrenme öğrenci merkezlidir.

Beyin Temelli Öğrenmenin Unsurları Nelerdir?

Beyin temelli öğrenmenin unsurları şu şekilde sıralanabilir:

• Rahatlatılmış uyanıklık
• Derinlemesine daldırma
• Aktif süreçleme

Rahatlatılmış Uyanıklık Nedir?

Beyin temelli öğrenmenin unsurları arasında ilk sırada bulunan rahatlatılmış uyanıklık, öğrenmeyi olumsuz etkileyen faktörlerin elimine edilmesidir.

Kişiyi yoran, çok fazla uyaranın olduğu bir ortamda öğrenme süreci sekteye uğrayacaktır, rahat bir ortamda ise süreç daha kolay işleyecektir. Dolayısıyla ortam olabildiğince beynin rahatlamasını sağlayacak bir hale getirilmelidir. Böylece rahatlatılmış uyanıklık unsuru, beynin daha kolay öğrenmesini sağlar.

Derinlemesine Daldırma Nedir?

Beyin temelli öğrenmenin unsurları arasında ikinci sırada bulunan derinlemesine daldırma, öğrencinin bilgiyi zihninde canlandırması için uyarıcıların verimli olduğu ortamda bulunmasını sağlamaktır.

Derinlemesine daldırmada öğrencinin öğrendikleri arasındaki farklılık ve benzerlikleri keşfetmesi, eleştirel düşünmesi sağlanır. Bunun için örnek olay, hikaye, senaryo gibi araçlar kullanılabilir. Derinlemesine daldırma, öğrenmeyi daha etkili hale getirmek için uygulanır.

Aktif Süreçleme Nedir?

Beyin temelli öğrenmenin unsurları arasında son sırada yer alan aktif süreçleme, öğrencinin bilgiyi içselleştirmesi için üst düzey düşünmeye teşvik edilmesidir.

Aktif süreçlemede öğrenciye sorular sorulur. Bu sorular sayesinde öğrenci öğrendiklerini yeniden gözden geçirir ve yeni bilgiler öğrenmeye yönelir. Böylece üst düzey düşünme gerçekleştirilerek bilgi bütünleştirilir ve içselleştirilir.

Beyin Temelli Öğrenme Nasıl Uygulanır?

Beyin temelli öğrenme, bilgiler arasında bağlantı kurularak, bilgiler günlük yaşam ile ilişkilendirilerek ve çeşitli sorular yoluyla üst düzey öğrenme sağlanarak uygulanır.

Beyin temelli öğrenme, öğrenci merkezli bir öğrenme modelidir ve bu yaklaşımda yaşantısal öğrenmeye önem verilir. Bilginin daha iyi kavranması için öğrenci düşünmeye sevk edilir. Bunun için bazı sorular sorulur ve öğrenci bu sorular üzerine düşünerek yeni bilgiler keşfeder. 

Beyin temelli öğrenmede “her beyin kendine özgüdür” anlayışı hakim olduğu için bireysel farklılıklar dikkate alınır. Örneğin bazı bireyler işitsel, bazı bireyler görsel öğrenmeye yatkındır. Dolayısıyla öğretmen her öğrenciye aynı yaklaşımı kullanarak öğretim yapmamalıdır.

Beyin birden fazla işlevi eş zamanlı olarak yerine getirebildiği için beyin temelli öğrenmede eğitim yalnızca kişinin tek bir gelişim alanına hitap etmez. Aynı anda birden fazla duyuya hitap ederek öğretim yapılır.

Beyin temelli öğrenmede ortam da önemlidir dolayısıyla bu yaklaşımın kullanıldığı sınıfların ses ve ışık düzeyi öğretmen tarafından düzenlenmelidir.

Beyin Temelli Öğrenmenin Avantajları Nelerdir?

Beyin temelli öğrenmenin avantajları şunlardır:

• Bireysel farklılıklara önem verir.
• Aynı anda birden fazla duyunun gelişimine yardımcı olur.
• Üst düzey öğrenmeyi destekler.
• Öğrenmenin daha anlamlı hale gelmesini sağlar.
• Ezberci eğitime karşıdır.

Beyin Temelli Öğrenmenin Dezavantajları Nelerdir?

Beyin temelli öğrenmenin dezavantajları şunlardır:

• Beyin temelli öğrenmenin geleneksel sınıflarda uygulanması zor olabilir.
• Öğrencinin bilgiyi sorgulamasını sağlayan bir ortamı yaratmak her sınıfta kolay olmayabilir.
• Bireye özgü eğitim yapmak güç olabilir.
• Beyin karmaşık bir organ olduğu için keşfedilmesi zordur dolayısıyla beyin temelli öğrenmenin önermeleri gelecekte yanlışlanabilir.

Beyin Temelli Öğrenme Etkinlikleri Nelerdir?

Beyin temelli öğrenme etkinlikleri arasında en yaygın kullanılan yöntem yaratıcı dramadır. Yaratıcı dramada zihin ve beden bir arada çalışır. Bu sayede birden fazla duyu alanına hitap edilir. Ayrıca yaratıcı drama tıpkı beyin temelli öğrenme gibi bireysel farklılıkları dikkate alır ve öğrencinin üst düzey bilişsel becerilerinin gelişimini destekler. Dolayısıyla yaratıcı drama, beyin temelli öğrenme etkinlikleri arasında yaygın olarak kullanılan bir tekniktir.

Kuantum Öğrenme Nedir?

Kuantum öğrenme, yaparak yaşayarak ve keşfetmeye dayalı öğrenmeyi temel alan, farklı bilgilerin birbiriyle ilişkilendirilerek öğrenilmesini amaçlayan bir öğrenme modelidir.

Kuantum öğrenme, kuantum fiziğinin bulgularından hareketle oluşturulduğu için bu şekilde adlandırılmıştır. Kuantum öğrenme; kuantum fiziğinin “olguların bir nedeni yoktur, birden fazla nedeni olabilir” düşüncesinden hareketle oluşturulan bir öğrenme modelidir. Dolayısıyla kuantum öğrenme modeline göre bilgi zaman içerisinde değişebilir bu yüzden kişi kesin yargılardan kaçınmalı ve sürekli sorgulayarak kendini yenilemelidir.

Beyin Temelli Öğrenme ile Kuantum Öğrenme Arasındaki Fark Nedir?

Beyin temelli öğrenme ile kuantum öğrenme arasındaki fark, beyin temelli öğrenmenin yalnızca beynin işlevlerine odaklanması ancak kuantum öğrenmenin bununla birlikte farklı öğrenme stillerini bir arada kullanmaya özen göstermesidir.

Kuantum öğrenme, bireyin bütün yönlerini geliştirmek için birden fazla öğrenme yaklaşımının bir arada kullanılmasıdır. Örneğin kuantum öğrenme modeli ile yetişen bir birey hem etkili konuşup hem de etkili yazı yazabilir, bu kişilerin en belirgin özelliği çok yönlü olmasıdır.

Beyin Temelli Öğrenmenin Eğitime Yansıması

Beyin temelli öğrenmenin eğitime yansıması; bireysel farklılıkları temel alarak, günlük yaşam ve eski bilgiler ile ilişki kurarak öğretim yapma şeklinde açıklanabilir. Beyin temelli öğrenme eğitimde ezberci öğrenmeye karşı olup yaşantısal öğrenmeye önem veren bir modeldir.

Son yılların popüler öğrenme yöntemlerinden biri olan beyin temelli öğrenmeye göre öğrencinin eğitim aldığı ortam da önemlidir. Bu yüzden öğretmen ortamdaki gereksiz uyaranları engellemeli ve rahat bir öğrenme ortamı sağlamalıdır. Aksi halde beyin gereksiz uyaranlara takılacak ve öğrenme süreci sekteye uğrayacaktır.

Bu modelde her beynin kendine özgü olduğu fikri esas alındığı için bireysel farklılıklar gözetilmektedir. Ayrıca beyin aynı anda birden fazla fonksiyonu yerine getirebilen bir organ olduğu için eğitim de farklı gelişim alanlarına hitap edecek şekilde yapılmalıdır. 

Beyin temelli öğrenme, bilginin kişi için anlamlı olmasına önem verir. Bunun için kişi bilgiyi sorgulamalı ve öğretmenin sorduğu sorular yardımıyla üst düzey düşünmeye sevk edilmelidir. Bu sayede öğrenci öğrendiklerini farklı bakış açıları ile tekrar gözden geçirir ve yeni bilgiler öğrenmeye başlar.

Beyin parça ve bütünü aynı anda algıladığı için beyin temelli öğrenmeye göre eğitimde parça ve bütün arasında ilişki kurulmalıdır. Özellikle nöronlar arasındaki bağlantıların güçlenmesi için yeni bilgiler, eski bilgilerden faydalanılarak öğretilmelidir. Bu sayede öğrenciye yeni bilgi tanıdık gelecek ve beyin eski bilgiyi yeniden organize edecektir. Tüm bunlar öğrencinin daha etkili bir öğrenme süreci geçirmesini sağlayacaktır.

Beyin Temelli Öğrenmenin Eğitime Faydaları nelerdir?

Beyin temelli öğrenmenin eğitime faydaları şunlardır:

• Eğitimde bireysel farklılıklar önemsenir.
• Üst düzey öğrenme sağlanır.
• Öğrencinin bilgiyi içselleştirmesine yardımcı olur.
• Öğrenilenlerin öğrenci nezdinde daha anlamlı hale gelmesini sağlar.
• Öğrencinin aynı anda birçok duyusunun gelişmesine katkı sunar.