Asperger Sendromu Nedir?

Asperger sendromu bireyi dil gelişimi, sosyal uyum ve motor beceriler gibi farklı bağlamlarda ve farklı düzeylerde olumsuz etkileyen genetik bir sendromdur.

Asperger Sendromu Nedir? Asperger Sendromu Ne Demek?

Otizm spektrum bozuklukları başlığı altında ele alınan asperger sendromu, 1944 yılında Alman tıp doktoru Hans Asperger tarafından tanımlanmıştır. Asperger sendromu kalıtsal olarak anne ve babadan çocuğa geçer. Motor beceriler, sosyal iletişim ve etkileşimde yaşanan problemler sendromun ana bileşenlerini oluşturur.  

Asperger sendromunu oluşturan bileşenlerin detayları şu şekildedir: 

• Sosyal etkileşim alanı: Asperger sendromuna sahip birey toplumdan izole bir yaşam sürmesine karşın bu durumdan rahatsız olmaz. Kişilerarası iletişimde yeni ilişkiler kurmakta ve başkalarının sosyal istekleriyle başa çıkmada kaygılıdır. Ergenlik döneminde arkadaşlık ilişkilerini keşfederler ancak arkadaşlık geliştirmek ve sürdürme stratejileri yetersizdir. Sosyal işaretleri ve imgeleri anlamakta zorlanır. Sosyal ortamlara uyum sağlayamaz
• Sosyal iletişim alanı: Yüzeysel konuşmada akıcı ancak oldukça resmi bir dille konuşurlar. İma becerileri düşüktür. Jest ve mimikleri kullanmada zorluk yaşarlar. Ses tonu ayarlama becerileri zayıftır. Ayrıca mecaz anlamları kavramakta zorlanırlar.
• Motor gelişim: Hareketleri durağan ve hantal olabilir. Organizasyonel problemleri vardır. Bu nedenle düzgün yazı yazma, resim çizme gibi becerilerde zorluk yaşarlar.

 Asperger Sendromuna sahip bireyler günlük rutinlerinin dışına çıkmakta zorlanırlar. Hayatlarında yeni olan durumlar, kişiler veya nesneler onlar için zorlayıcıdır. Ancak bu yeni durum veya değişim kendilerine önceden söylendiğinde görece daha az zorlandıkları bilinir.  

Asperger sendromuna sahip çocuk veya bireyler, özel ilgi alanlarına sahiptir. Bu ilgi alanı ile ilgili sınırsız bilgiye sahip olabilir, iletişimdeki geriliğine rağmen uzun süre bu alan hakkında konuşabilirler. İlgi alanlarının konusu ülkelerin bayrak çeşitlerinden dinozorların türleri ve yaşam alanlarına kadar çeşitlilik gösterebilir. Öte yandan asperger sendromuna sahip bireyler müzik enstrümanları çalmakta ustalaşabilirler. 

Asperger Sendromunun Nedenleri Nelerdir?

Asperger sendromunun nedenleri şunlardır: 

• Biyokimyasal nedenler: Asperger sendromunun serotonerjik ve gabaerjik sistem ile bağlantılı olduğu bulunmuştur. Bunun yanında gama-aminobütirik asit (GABA) ve Glutamat oranındaki dengenin bozulmasından kaynaklanır.
• Doğum öncesi ve doğum sonrası nedenler: Gebelikte kanama, enfeksiyon hastalıkları, yüksek kan basıncı, toksemi, ödem, ilaç kullanımı dikkat çeker. Ayrıca 36 haftadan kısa 42 haftadan uzun hamilelik süreci ve düşük doğum ağırlığı aspergerin nedenleri arasındadır.

Asperger Sendromu Nasıl Teşhis Edilir?

Asperger sendromunu doğrudan teşhis eden bir test mevcut değildir. Belirtilerin belirgin ve gözlenebilir olması ile başlayan süreçte yapılan farklı psikolojik testler kullanılarak asperger sendromu teşhis edilir.

Okul çağı öncesinde başlayan asperger sendromu, belirtileri çocuğun okula başlamasıyla belirginleşir. Öğrenme ve iletişim süreçlerinde yaşanan güçlük uzmana başvuru nedenlerinin başında yer alır. 

Asperger Sendromunun Görülme Sıklığı Nedir?

Asperger sendromunun toplumda görülme sıklığı %0.3 olarak bulunmuştur.

Asperger sendromu çin erkekler öncelikli risk grubundadır. Yapılan çalışmalar erkeklerin kadınlara göre 4 kat daha fazla risk altında olduğunu ortaya koyar. Asperger sendromu ile otizmin görünüm sıklığı karşılaştırıldığında ise 6:1’lik oran dikkat çekmektedir.  

Asperger Sendromunun Tedavisi Nedir? 

Asperger sendromunun tedavisi, kişinin sosyal, dil ve motor becerilerini geliştirmeyi amaçlar. Asperger sendromunun tipik tedavisi şu şekildedir:

• Kişiler arası daha etkili bir etkileşim için sosyal beceriler eğitimi
• Duygusal patlamalar veya kaygı süreçleri ile ilgili başa çıkma stratejilerinin geliştirilmesine yönelik eğitimler
• Obsesif ilgiler ve rutinleri azaltıcı bilişsel davranış terapisi
• Ebeveynlerin evde kullanılacak davranışsal teknikler hakkında eğitilmesi ve desteklenmesi
• Depresyon gibi duygudurum sorunları için ilaç tedavisi
• Motor koordinasyon için mesleki ya da fizik tedavi
• Sosyal iletişimi geliştirici müdahaleler ve konuşma terapisi

Asperger sendromu genetik bir hastalık olması nedeniyle kesin bir tedaviye sahip değildir. Kullanılan tedavi teknikleri kişinin sosyal uyumunu artırmaya yönelik bir tedavidir. Çocukluk döneminden başlayarak yaşam boyu devam eder.